• وظائف مدیریت یکپارچه شهری و شهرداریها:

صرفنظر از اینکه شهرداریهای مختلف در نقاط متفاوت جهان چه وظائفی را به انجام می رسانند اصولاً سیر تحولی جوامع ایفای وظائف و تعقیب اهداف خاصی را برای مدیریت شهری بطور عام و شهرداری بطور خاص اامی نموده یا حداقل مورد توجه و تاکید قرار داده است. این اهداف و وظائف اغلب بوسیله سازمان های وابسته به سازمان ملل تحلیل، معرفی و ترویج می شوند . در واگذاری وظائف تعیین شده به شهرداریها باید به صورت تدریجی و همگام با تامین و تخصیص امکانات لازم (قانون، تشکیلاتی، مالی و نیروی انسانی) و نحوه توزیع این امکانات بین شهرداری و سازمان های دولتی بر اساس دستورالعملهای مشخص صورت گیرد .(احسانی ، ۱۳۸۹)

 

 

در بخش زیر عمده ترین وظائف مدیریت شهری و شهرداریها ذکر شده که در پنج گروه طبقه بندی شده است:

 

۱- آماده ساختن زیرساختهای اساسی برای عملکرد کارامد شهرها؛

 

۲- آماده ساختن خدمات لازم برای توسعه منابع انسانی، بهبود بهره وری و بهبود استاندارهای زندگی شهرنشینان؛

 

• تنظیم فعالیتهای بخش خصوصی موثر بر امنیت، سلامتی و رفاه اجتماعی شهروندان؛

۴- آماده ساختن خدمات و تسهیلات لازم برای پشتیبانی فعالیتهای مولد و عملیات کارامد و موسسات خصوصی در نواحی شهری؛

 

۵ – برنامه ریزی استراتژیک

 

امروزه شهرداری در جهت حفظ محیط زیست، مبارزه با فقر و محرومیت و انحرافات ناشی از فقر و اعتلای فرهنگ شهرنشینی می کوشد و به عنوان نهادی مدنی و برخاسته از مردم در جهت توسعه پایدار و توسعه انسانی گام برمی دارد. در تمام این عرصه ها شهرداریها نه فقط در ایجاد زیربناهای مربوط بلکه در برنامه ریزی، مدیریت و توسعه این عرصه ها نیز نقش دارند.

 

 

کنترل و هدایت گسترش کالبدی شهرها نیز از جمله وظائف مدیریت شهری شمرده می شود. تها و تصمیمات نهادهای مدیریت شهری در رابطه با واگذاری زمین و مقررات ساخت و ساز، در گسترش شهرها بی تاثیر نیست. در این رابطه تدوین و ارائه ضوابط و مقررات شهرسازی و ساختمانی برای ساخت و ساز، پذیرش نقشه شاختمان، صدور پروانه ساختمان، تامین زیرساختهای اساسی شهری، تامین مسکن و ارائه خدمات شهری (ترافیک، امنیت و … )، نحوه بهره برداری از اراضی شهری، کنترل قیمت زمین، مالیات بر زمین و ساختمان، تعیین کاربری اراضی و ساختمان طبق پروانه های ساختمانی صادر شده، صدور پروانه نظارت برای مهندسان ناظر، نظارت بر ساخت و ساز، فروش تراکم، اجرای پروژه های انبوه سازی و نحوه تفکیک اراضی در گسترش کالبدی شهرها مهم هستند.(اکبری زاده ، ۱۳۸۸)

 

بنابراین رشد و گسترش آتی شهرها، چه از لحاظ گذربندیها، کاربری اراضی، مکانیابی تاسیسات عمده شهر و چه از حیث وضع و اجرای اسلوب ها و شیوه های صحیح  اداره امور خدماتی و سرویس رسانی به تمامی نقاط مسی شهر، برنامه سازی و اجرای دقیق و پیگیری آنها توسط مدیران شهری در گسترش کالبدی شهرها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

 

• ساختار تشکیلاتی مدیریت شهری

ساختار تشکیلاتی مدیریت شهری در کشورهای مختلف دارای الگوهای بسیار متنوعی هستند. این الگوها به تبعیت از نوع روابط مدیریت شهری با حکومت مرکزی در یک طیف کاملاً تمرکزگرا تا کاملاً غیرمتمرکز قابل طبقه بندی هستند. در زمینه انواع این الگوها و کارایی سازمانی آنها، نتایج و تجارت زیر حاصل شده اند:

 

الف – الگوهای توزیع قدرت اجرایی در سیستم های مدیریت شهری: سه الگوی انتزاعی اصلی در این زمینه به شرح زیر قابل تشخیص هستند: (۱) قدرت اجرایی متمرکز در دست یک شهردار اجرایی منتخب از سوی مقامات مافوق (الگوی برزیل)، (۲) قدرت اجرایی پراکنده در میان کمیته های شورای شهر (اگلوی اوگاندا و زیمبابوه) و (۳) قدرت اجرایی پراکنده میان شوراها، کمیته ها و ماموران انتصابی دولت (الگوی هندوستان).

 

ب – انواع ساختارهای دورن سازمانی شهرداریها: در این زمینه نیز چهار الگوی زیر قابل تشخیص هستند: (۱) تمرکززدایی اداری و اجرایی، (۲) حکومتهای درون سازمانی شهرداری، (۳) شهرداری یا حکومت شهری تحت نظارت سازمان های منتخب و نمایندگان جامعه محلی، (۴) انجمنهای محلی مستقل

 

ج- وم وجود یک هیئت رئیسه قدرتمند: در سطح محلی و بویژه در حالت تقسیم بندیهای عملکردی، به دلیل توانایی آن برای وکالت منافع محلی در مقابل موسسات عمومی و دولتی و معامله بین آنها، می تواند بسیار سودمند باشد. در صورت عدم وجود حکومت شهری قدرتمند و عزم ی لازم برای تدوین تها و برنامه ریزی های مربوطه، حصول به راه حلهای جزیی و محدود به مراتب مشکلتر است .

 

• مدیریت شهری یکپارچه در کشورهای توسعه یافته

نظام  مدیریتی و اداره شهر در هر کشوری تابعی از نظام ی حاکم بر آن کشور است. در نظامهای ی و غیر متمرکز که الگوی حکومت در کشورهای شمال است، اداره امور شهرها نیز به صورت غیرمتمرکز و بوسیله نهادهای محلی انجام می شود. اساس حکومت در این کشورها بر مبنای مردم سالاری است. این ویژگی در نظام اداره شهرهای آنها نیز حاکم است. به عبارت دیگر مقامات مدیریت شهری بر اساس انتخاب تعیین می شوند و نظارت بر جریان اداره امور شهر از طریق شوراهائی انجام می شود که نمایندگان مردم در آنها عضویت دارند . در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و حتی در تعدادی از جوامع در حال توسعه با شدت و شفافیت کمتر، امور محلی و مدیریت شهری یک رده حکومتی ویژه و نسبتاً مستقل در کار نظام حکومتی محسوب می شود. بر این اساس ارتباط آن با دولت مرکزی در قالب روابط دوطرفه و از طریق کانالهای قانونی مبتنی بر رسمیت جایگاه و وظائف حکومت محلی برقرار می شود .

 

بررسی کوتاه از سیستم های مدیریتی در شهرهای بزرگ دنیا، اعم از شهرهای کشورهای دنیای سرمایه داری و یا سوسیالیستی حاکی از آنست که اکثراً مدیریتی مقتدر، مستقل و مردمی بر این شهرها حکومت می کند. بررسی چارتهای سازمانی در این کشورها نشان می دهد که مدیریت شهرها حتی در شهرهای کوچک نیز برای اداره شهر از هیچ نهاد خاصی دستور نمی پذیرد (مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، بی تا، ۸۳). در کشورهای مدرن، نخبگان و شهروندان به طور همزمان درباره امور شهر تصمیم می گیرند و اگر مشارکت در سطح کلان وجود نداشته باشد، تصمیم ها بی معنی خواهد بود و گروه نخبه مورد پذیرش عمومی قرار نمی گیرند .مدیریت شهری در اینگونه جوامع بیشتر حالت یک دولت محلی کوچک را دارد که دارای استقلال زیادی در اداره امور زندگی اجتماعی و اقتصادی جامع شهری خود هستند. لذا مسئولین اداره شهر خود را در برابر شهروندان مسئول می دانند، تا اینکه بخواهند در مقابل حکومت پاسخگو باشند. به دلیل همبستگی درونی بسیار قوی بین عناصر سیستم شهر، یعنی مدیریت، جامعه و کالبد، این نظام در برابر تغییرات محیطی اعم از ی، اجتماعی یا اقتصادی ثابت و مقاومت زیادی از خود نشان می دهد و تغییرات را به راحتی جذب و هضم می کند.(ابراهیم زاده ، ۱۳۸۹)

 

نظام مدیریت شهری در کشورهای شمال درونگرا و به صورت متقابل با سایر عناصر در ارتباط و تبادل اطلاعات و ارزشها است . مدیریت شهری بوسیله قانون حمایت می شود و در مباحث دموکراتیک هدف قانونی از یکسو تقویت موقعیت نظام منتخب مردم سالاری (یعنی موقعیت شورای محلی) و از سوی دیگر توسعه فرمهای جدید مشارکت مستقیم شهروندان است . همچنین حکومتهای شهری مستقل با دایره وسیعی از اختیارات، اداره شهر را از جنبه های گوناگون بر عهده دارند و زمینه برای مشارکت مستقیم مردم و بخش خصوصی در نحوه مدیریت شهر فراهم است بطور مثال در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی سرمایه گذاری و اداره و تهیه خدماتی چون آب، برق، تلفن، گاز و امور ترابری مسافر و بار و … پارکهای تفریحی و احداث جاده به عهده شرکتهای خصوص است و از این نظر شهرداری باری را تحمل نمی کند.

 

برنامه ریزی شهری نیز در اینگونه کشورها از دهه ۱۹۶۰ به بعد تغییر اساسی پیدا کرده و به ویژه در دو دهه آخر قرن بیستم دامه و عمق این تغییرات بیشتر شد. به گونه ای که به جای استفاده از الگوهای طرحهای جامع – تفصیلی که مبتنی بر اهداف کالبدی و مقررات منطقه بندی تاکید داشتند، از طرحهای ساختاری- راهبردی و فرایند دموکراتیک در برنامه ریزی شهری استفاده می کنند. این کشورها در برنامه ریزی برای شهرها به غیر از بعد کالبدی، مسائلی همچون توسعه پایدار، کیفیت زندگی، عدالت اجتماعی و حفاظت از محیط زیست و میراث فرهنگی را مد نظر قرار می دهند .در نتیجه مدیریت نظام شهری با بهره گرفتن از اختیارات و منابع دریافتی از جامعه تلاش می نماید .(ابراهیم زاده ، ۱۳۸۹)

 

فعالیتهای لازم را از طریق کالبد شهر، برای ارائه خدمات و رفع نیازهای شهروندان انجام داده و در صورت نیاز دخالت و اصلاح لازم را در کالبد شهر به عمل آورد تا بیشترین فایده را برای خود و شهروندان تامین نماید. لذا مدیریت شهر تلاش می کند تا از طریق تنوع بخشیدن به خدمات قابل ارائه از طریق کالبد و فعالیتهای تشکیلات خود، حداکثر حمایت ی را برای تثبیت قدرت خویش به دست آورد. به عبارت دیگر فایده ای که مدیریت شهر از کالبد انتظار دارد، فایده ی – اجتماعی است .(ابراهیم زاده ، ۱۳۸۹)

 

در یک نتیجه گیری کلی باید گفت مدیریت شهری در کشورهای توسعه یافته شفاف، پاسخگو، مشارکت پذیر، محاسبه پذیر و شهروندمدار است و عملکرد خود را بر اساس خواستهای شهروندان تنظیم می کند. رابطه ای متقابل بین جامعه و مدیریت شهر وجود دارد و نهادهای مدنی، بخش خصوصی و دولت در پدید آوردن یک نظام شهری پویا با هم مشارکت و همکاری دارند.

 

• چالشهای مدیریت شهری یکپارچه

رشد سریع شهری در کشورهای رو به توسعه مشکلات عمده اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی پدید آورده است و شهرهای کشورهای جهان سوم را دچار مسائل و مشکلات جدی از قبیل آلودگیهای زیست محیطی و بیماری در شهرها، افزایش فقر و شهرها، ایجاد زاغه ها و مسکنهای غیر قانونی، دسترسی ناکافی به مسکن و خدمات اصلی شهری، بیگانگی شهروندان از یکدیگر، کمبود شدید تاسیسات و زیرساختهای شهری و مهاجرت گسترده و از روستا به شهر کرده است . بی گمان عدم توجه به این مقوله شهرهای جهان سوم را در مقابله با چالشهای آتی فراراه، ناتوان خواهد ساخت. بنابراین واکنش کارامد در برابر موضوعات و مشکلات شهرها چالشی است که مدیریت شهری با آن مواجه است. در یک نگاه

تاریخچه بانکداری الکترونیکی

 

تاریخچه بانکداری در ایران نشان‏ می‏دهد کشور ما خیلی دیر به عرصه‏ عملیات جدید بانکی گام نهاد. آغاز عملیات‏ بانکداری در ایران به سال ۱۳۰۶ ه. ق به تاسیس بانک‏ شاهنشاهی توسط رویتر باز می‏گردد.گسترش رقابت همراه با تحولات وسیع‏ در عرصه تجارت، کسب‏وکار، بانکداری و توسعه مفاهیم جهانی شدن، بسیاری از روش‏های سنتی انجام کارها را متحول و دگرگون ساخته و فضای رقابت را در عرصه‏ جهانی حاکم نموده است. در چنین شرایطی‏ تنها سازمان‏هایی به بقای خود ادامه خواهند داد که از مزیت رقابتی خاصی برخوردار بوده‏ و خود را به پیشرفته‏ترین فناوری‏های‏ اطلاعاتی و فنون اجرایی مجهز سازند تا بتوانند پاسخگوی تغییرات سریع محیطی‏ باشند. سیستم بانکی نیز از این قاعده‏ مستثنی نبوده و با پیدایش مفاهیم نوین در بانکداری،شیوه ارائه خدمات به مشتریان‏ در اقصی نقاط جهان دچار تحولات شگرفی‏ شده است.با توجه به شیوه‏های سنتی‏ موجود در بانک‏های کشور و نارسایی این‏ روش‏ها در ارائه خدمات جدید، تهیه‏ زیر ساخت مناسب به صورت اتوماسیون‏ جامع در بانک‏ها در برنامه تحولات بانکی‏ کشور قرار گرفته است. دگرگونی‏های جهان به واسطه فناوری اطلاعات، اینترنت‏ و به تبع آن تجارت الکترونیک که به نوبه خود از دستاوردهای‏ فناوری اطلاعات است، تحول ژرف و عمیقی در ارتباطات و فرایند انتقال اطلاعات ایجاد کرده است، به‏طوری که در حال‏ حاضر افراد می‏توانند بدون حضور فیزیکی در محل کار خود و تنها با بهره گرفتن از یک رایانه شخصی و یک مودم،کار خود را در محیط خانه انجام دهند. این عوامل، زمینه‏ای را برای تسهیل‏ انجام امور تجاری و خرید و فروش ایجاد کرده و منجر به افزایش‏ رقابت بین شرکت‏ها شده است. میزان این رقابت به حدی است‏ که اگر شرکتی نسبت به شرکت دیگر مزیت رقابتی کمتری‏ داشته باشد به ناچار باید صحنه را ترک نماید. بانک‏ها نیز به‏ عنوان مؤسساتی که در حوزه‏های مختلف پولی و مالی فعالیت‏ می‏کنند از این امر مستثنی نبوده و در انجام امور خود با موانع و تهدیدهای گوناگونی مواجه هستند و برای فائق آمدن بر آنها و دستیابی به فرصت‏های بالقوه بازار باید دارای مزیت‏های رقابتی‏ باشند و سیستم‏های بانکداری الکترونیک زمینه‏ای را برای‏ دستیابی به این مزایا فراهم می‏آورد.

 

 

پژوهش‏های محققان امور اقتصادی نشان داده است که‏ بانک‏ها با افزایش مشتریان وفادار و تراز اول خویش و ایجاد رضایت موثر در مشتریان به‏طور بی‏سابقه‏ای به سود خود می‏افزایند. امروزه اکثر بانک‏ها با محیطی کاملا پویا روبه‏رو هستند و همه بانک‏ها چه بزرگ و چه کوچک با توجه به تغییرات‏ برق‏آسا در موقعیت‏های رقابتی و شرایط حاکم بر بازار،جذب و حفظ مشتریان تجاری را سرلوحه برنامه‏های خویش قرار داده ‏اند. امروزه این حقیقت غیرقابل انکار وجود دارد که کفه ترازو و قدرت‏ بازار به نفع مشتریان سنگینی می‏کند.

 

امروزه مشتریان فرصت‏های بیشتری برای مقایسه خدمات‏ در اختیار دارند و قضاوت مشتری در مورد بانک براساس میزان‏ توانمندی بانک در کمک به حل معضلات و توسعه تجارت استوار است. در کشور ما و اکثر کشورهای پیشرفته دنیا، انجام سریع‏ امور و عدم اتلاف وقت به عنوان مهم‏ترین عنصر موفقیت در رقابت بانک‏ها محسوب شده و مشتریان به عنوان رکن اصلی‏ تعیین‏کننده این رقابت، ارزش بسیار زیادی برای فناوری و سرعت و در درجه بعدی تخصص فنی بانک‏ها قائل هستند.

 

 

در بانکداری نوین جهانی، تشریح خدمات بانک و خصوصا خدمات بانکداری الکترونیک اامی است و مشتریان بانک‏ها حق دارند از طریق رسانه‏های عمومی،خدمات بانک‏ها را بشناسند. از این‏رو بانک‏ها برای کارآمد شدن نیاز به کسب‏ اطلاعات کافی از مشتری،درک علائق و خواسته‏های وی و توسعه روابط با او هستند. صنعت بانکداری در صورت هرگونه‏ اهمال و کم‏توجهی از جانب نیروهای صف و ستادی خویش به‏ اصول کلی بازاریابی با مرکزیت و نقطه ثقل مشتری، حیات خود را در معرض خطر قرار خواهد داد( آماده و جعفر پور ،۱۳۸۶).

 

بنابراین شایسته است که در بازار رقابت تنگاتنگ کنونی‏ بانک‏ها از یک سو در کنار عضویت ایران در سازمان تجارت‏ جهانی [۱] و از سوی دیگر”براساس بند ۲ و ۳ ت کلی اصل ۴۴ قانون اساسی‏” و به تبع آن تاسیس‏ بانک‏های خارجی در ایران و همچنین با توجه به خصوصی‏ شدن تعداد زیادی از بانک‏های دولتی و همچنین اختلاف ناچیز سود بانکی در بخش جذب منابع و مصارف،باید هرچه سریع‏تر برای حفظ مشتریان خویش، چاره‏اندیشی کنند.بانکداری‏ امروز شیوه‏های نو،مشتری مداری موثر،ارائه فناوری‏های نو، سرویس‏دهی و خدمات موردنظر مشتری را می‏طلبد. هر بانکی‏ که در این امور موفق‏تر عمل کند در بازار رقابتی موفق به جذب‏ منابع بیشتر خواهد شد و در نتیجه دوام و بقای دائمی آن بانک با بهره‏وری بالا افزایش خواهد یافت. بانکداری الکترونیک تنها گزینه فرا روی بانک‏ها جهت تداوم بقا است.

 

ازاین‏رو کشورهای پیشرفته و همچنین کشورهای در حال‏ توسعه مانند کشورهای منطقه در این زمینه از سال های پیش‏ بسترها و زیرساخت‏های لازم را به وجود آورده‏اند و در یک‏ حرکت مستمر و منطقی و همه جانیه توانسته‏اند به نحو مطلوب‏ از فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه تجارت و بانکداری‏ استفاده نموده و از مزایای آن بهره‏مند شوند.

 

از طرفی تحولات شگرف در نظام بانکداری را به چهار دوره می‏توان‏ تقسیم کرد. هر دوره از تکامل برای مدیران نظام بانکی، این‏ امکان را فراهم کرده است که اوقات تلف شده را در محیط رقابتی‏ به حداقل رسانده و در گستره بالاتری به ارائه خدمت بپردازند و سرعت،کیفیت، دقت و تنوع خدمات خود را افزایش داده و هزینه‏ را کاهش دهند( آماده و جعفر پور ،۱۳۸۶).

 

۲-۲-۱٫ اتوماسیون پشت باجه

 

فناوری اتوماسیون پشت باجه در دهه ۱۹۶۰ رواج یافت و این امکان را فراهم کرد تا دفاتر و کارت‏ها از شعب حذف و گردش‏ روزانه حسات‏ها در پایان هر روز،به رایانه‏های مرکزی برای به‏ روز شدن ارسال شود.این دوره،نقطه آغازین کاربرد رایانه در نظام بانکی و کاربرد اصلی آن محدود به ثبت دفاتر و تبدیل‏ اسناد کاغذی به فایل‏های رایانه‏ای بود. در این دوره،عملیات‏ اتوماسیون تأثیری در افزایش رفاه مشتریان بانک‏ها ایجاد نکرد و تأثیر رقابتی نیز بین بانک‏ها بر جای نگذاشت. تنها تأثیر آن، افزایش دقت و سرعت در موازنه حساب‏ها بود ( آماده و جعفر پور ،۱۳۸۶).

 

۲-۲-۲٫ اتوماسیون جلوی باجه

 

این دوره از اواخر دهه ۱۹۷۰ و زمانی آغاز شد که کارمند شعبه به صورت پیوسته به حساب‏های جاری دسترسی پیدا کرد و امکان انتقال پیوسته اطلاعات از طریق بکارگیری خطوط مخابراتی و رایانه‏های بزرگ مرکزی میسر و ممکن شد.در این‏ دوره بانک‏ها از شبکه‏های مخابراتی موحود که در اختیار و انحصار شرکت‏های دولتی بود و استفاده از آنها نه تنها از نظر فناوری محدود، بلکه از لحاظ هزینه‏ای بسیار گران بود،استفاده‏ می‏کردند.در این دوره بود که نیاز به استفاده انبوه از اسناد کاغذی تا حدودی برطرف شد.

 

۲-۲-۳٫متصل کردن مشتریان به حساب‏ها

 

در این دوره که از اواسط دهه ۸۰ آغاز شد امکان دسترسی‏ مشتریان به حساب‏هایشان فراهم شد.یعنی مشتری از طریق‏ تلفن یا مراجعه به دستگاه خودپرداز [۲] و استفاده از کارت‏ هوشمند یا کارت مغناطیسی یا رایانه شخصی به حسابش‏ دسترسی پیدا می‏کرد و ضمن انجام عملیات دریافت و پرداخت، نقل و انتقال وجوه را به صورت الکترونیک انجام می‏داد.با این‏ تحول سالن معاملات بانک‏ها به مرور خالی از صف‏های طولانی‏ مراجعین شد و عملیات بانکی به صورت دستی-الکترونیکی‏ درآمد.مهمترین ویژگی‏های دوره سوم که آن را از دوره‏های‏ قبل متمایز کرد توسعه سیستم‏های ارتباطی مشتریان با حساب‏هایشان بود( آماده و جعفر پور ،۱۳۸۶).

 

۲-۲-۴٫ یکپارچه‏سازی سیستم‏ها و مرتبط کردن‏ مشتری با تمامی عملیات بانکی

 

آخرین دوره تحول در نظام بانکی زمانی آغاز شد که انجام‏ تمام عملیات بانکی به‏طور الکترونیکی دنبال شد.در این دوره‏ هم بانک و هم مشتریان توانستند به طول دقیق و منظم‏ اطلاعات مورد نیازشان را کسب کنند؛چرا که اساس سیستم‏های‏ جدید بانکی،مشتری مداری بوده است نه حساب مداری. در این‏ دوره صرفه‏جویی واقعی در نیروی انسانی بوجود آمده و پول‏ کاملا حالت الکترونیکی و غیرقابل لمس پیدا کرده است و ابزار تعامل دو طرف یعنی مشتری و بانک،خدمات الکترونیکی است( آماده و جعفر پور ،۱۳۸۶).

 

۲ -۳٫تعریف مشتری

 

مشتری » همان کسی است که نیازش را خود تعریف می کند، کالاها و خدمات تولیدی را مصرف می کند و حاضر است بابت آن هزینه مناسبی بپردازد. ولی زمانی این هزینه را متقبل می شود که در کالاها یا خدمات تحویلی ارزشی را ببیند که پرداخت هزینه آن را توجیه نماید تا سال ۱۹۹۰ استنباط جهان تجارت پیرامون استفاده از واژه مشتری، صرفاً بر انجام معاملات تجاری محض محدود بود که درآمدی از آن حاصل می شد ، ولی امروزه مشتری به عنوان یک واحد غیر درآمد زا نیز مطرح است. بنابراین، مشتری کسی است که انجام معامله و داد و ستد را در یک محیط رقابتی به عهده دارد و در یک حالت تعاملی چیزی را می دهد و چیزی را می گیرد.

 

۲-۴٫انواع مشتری و درجه‌بندی نظری مشتریان

 

در یک دیدگاه کلی و عام،دو گروه مشتری وجود دارد:

 

گروه اول: مشتریان خارجی که خارج از سازمان حضور داشته و محصول یا خدمت ما را خریداری می‌کنند .

 

گروه دوم :مشتریان داخلی که‌ کارکنان سازمان هستند.مشتریان داخلی بعنوان اشخاص بعدی در فرایند کاری محسوب‌می‌گردند.

 

بر این اساس،تمام فعالیت های کاری مرتبط در یک سازمان را می‌توان بعنوان یک سری‌ ارتباط بین کارمندان یا مشتریان داخلی و عرضه‌کنندگان داخلی تعریف کرد. پس مشتریان‌ خارجی کسانی هستند که از تولیدات یا خدمات سازمان استفاده می‌کنند و مشتریان داخلی،افراد یا گروه هایی هستند که نتایج کار دیگران را دریافت می‌کنند که این ممکن است تولید،گزارش، دستور و یا خدمات باشد.سازمان باید روی هردو نوع مشتری درونی و بیرونی،تاکید ورزیده و در تأمین انتظاراتشان بکوشد.به منظور حصول اطلاع از چگونگی نظر مشتری در مورد کالا و خدمات دریافتی از شرکت و تخمین میزان رضایت او یک مقیاس ارائه شده است.این مقیاس‌ نظر مشتری و میزان رضایت یا عدم رضایت او را به طبقه و یا درجه تقسیم می‌کند.دامنه‌ مقیاس از ۲-تا ۲+بوجود آمده که به صورت ذیل گسترده شده است:

 

۱٫مشتری راضی:مشتری‌های راضی،مشتریانی هستند که سازمان را ترک نمی‌کنند ولی‌ می‌توانند ترک کنند. رضایت و راضی بودن مشتریان از خدمات و تولیدات سازمان،پایین‌ترین‌ سطح و حداقل سطح از احساس خوب بودن است. سازمان باید به این نوع مشتریان اهمیت داده‌ تا کما فی السابق مشتری سازمان باقی بمانند.

 

۲٫مشتری ناراضی:مشتری ناراضی به طور فعال در جستجوی منابع دیگری جهت جایگزینی‌ خدماتی که از سازمان شما دریافت کرده است،می‌باشد.

 

۳٫مشتری خشمگین:مشتری خشمگین خواهان نابودی سازمان شماست و می‌خواهد سازمان‌ خسارت ببیند.

 

۴٫مشتری شاد:مشتریان شاد،مشتریانی هستند که از سازمان انتظار زیاد دارند و می‌خواهند که‌ خواسته‌هایشان همیشه مورد توجه باشد و برآورده گردد.

 

۵٫مشتریان شیفته(به‌وجدآمده):این نوع مشتریان کاملا هوادار سازمان هستند و هموارع‌ سازمان را محبوب و شیفته خود می‌دانند.

 

با توجه به درجه‌بندی نظری مشتریان،یک سازمان باید مشتریان راضی را با ارائه دادن‌ خدمات و تولیدات بهتر جذب سازمان نماید و همچنین علت نیتی و خشمگین بودن برخی از مشتریان از فعالیت های سازمان را جویا باشد، سپس علت های آنها را تجزیه و تحلیل نموده و درصدد رفع آنها برآید و در آخر،علت رضایت و به وجد آمدن مشتریان را باید در عواملی چون اتخاذ روش های مناسب،عوامل تکنولوژی،ویژگی های فردی کارکنان و مدیران و روابط اجتماعی و نیاز مشتریان دانسته و آنها را در خود تقویت نماید( محمدی، ۱۳۸۳).

 

۲ -۵٫ اهمیت مشتری

 

برای نشان دادن اهمیت مشتری و ضرورت حفظ و نگهداری او فقط کافی است به موارد زیر دقت کنید:

 

-هزینه جذب یک مشتری جدید بین ۵تا ۱۱ برابر نگهداری یک مشتری قدیم است.

 

-دو درصد افزایش مشتری، هزینه ها را ده درصد کاهش می دهد.

 

-ضرر و زیان از دست دادن یک مشتری ، در حکم گریز ۱۰۰ مشتری دیگر است.

 

-رضایت مشتری ، پیش شرط تمام موفقیت های بعدی شرکت هاست.

 

-رضایت مشتری، مهم ترین اولویت مدیریتی در مقابل اهداف دیگری چون سودآوری، سهم بیشتر بازار، توسعه و محصول و… می باشد. ارزشمندترین دارایی هر سازمان، اعتماد و اطمینان مشتریان آن است.  انتخاب مشتری دائمی و وفادار، تنها شرط بقای دائمی و استمرار فعالیت های کارآمد هر شرکتی است. مدیران ارشد باید شخصاً الگوی پایبندی در قبال رضایت مشتری باشند.

 

برای جلب اعتماد متقابل با مشتریان، کمتر به بیان توان سازمان بپردازید، بلکه بیشتر به خواسته توافقی مشتری عمل کنید». ۹۸ درصد مشتریان ناراضی بدون اینکه شکایتی داشته باشند به سمت رقبا می روند. احتمال اینکه مشتریان کاملاً راضی مجدداً از شرکت شما خرید کنند ، شش برابر مشتریان فقط راضی است. اگر روزی احساس کردید که سازمان به عالی ترین سطح کیفیت دست یافته است، باید دانست که آن روز، روز پایان رشد سازمان است. مشتری ناراضی در نهایت حتماً سازمان را ترک می کند و پس از جدا شدن از آن، مشکل نیتی خود را به حداقل ۱۰ نفر انتقال می دهد و مهم تر اینکه آنها را هم به سوی رقبا ی سازمان می کشاند.  اگر بتوان نقص موجود در کالاهای تولیدی را ۵ درصد کاهش داد ، بین ۱۳ تا ۸۵ درصد افزایش سود از ناحیه مشتریان ایجاد خواهد شد. گوش دادن به شکایت مشتری ۹۰ درصد کار است و حل کردن آن ۷ درصد و پیگیری برای اطلاع از راضی شدن مشتری ( باز خورد ) ۳ درصد دیگر است( محمدی، ۱۳۸۳).

 

۲-۶٫تعریف فناوری

 

فناوری مجموعه ای از فرایندها، روش ها، فنون، ابزار آلات، تجهیزات، ماشین آلات و مهارت ها می باشد که با بهره گیری از آن کالایی ساخته و یا خدماتی ارائه می شود. فناوری را کاربرد منظم معلومات علمی در موارد عملی دانسته اند که عنصر دانایی، مهارت و تخصّص در آن برجسته تر است.

 

فناوری را متشکل از چهار عنصر سازمان افزار، اطلاعات افزار، ماشین افزار و مهارت افزار می دانند(حسین پور ،۱۳۸۶).

 

۲-۷٫تعریف فناوری اطلاعات

 

قبل از بررسی ارکان فناوری اطلاعات لازم است تا مفهوم واژه فناوری اطلاعات مشخص گردد. در ذیل به چند نمونه از تعاریفی از در خصوص فناوری اطلاعات ارائه شده است اشاره می کنیم و سپس به توضیح ارکان و اجزای تشکیل دهنده این فناوری می پردازیم.

 

ـ تکنولوژی یا فناوری اطلاعات (IT) به ابزار و روش هایی اطلاق می شود که به نحوی اطلاعات را در اشکال مختلف (صدا، تصویر، متن) جمع آوری، ذخیره، بازیابی، پردازش و توزیع می کند.

 

ـ فناوری اطلاعات عبارتست از گردآوری، سازماندهی، ذخیره و نشر اطلاعات اعم از صوت، تصویر، متن یا عدد که با بهره گرفتن از ابزار رایانه ای و مخابراتی صورت پذیرد. فناوری اطلاعات شاخه ای از تکنولوژی و فناوری است که اختصاص دارد به:

 

الف) بررسی و بکارگیری داده و پردازش آن که شامل:

تجارت الکترونیک

 

برای تجارت الکترونیک به عنوان یکی از پدیده های بزرگ قرن ۲۱ تعاریف مختلفی ارائه شده است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

 

– هدایت ارتباطات کاری و معاملات بر روی شبکه ها از طریق رایانه؛

 

-خرید و فروش کالاها و خدمات و انتقال سرمایه ها از طریق ارتباطات دیجیتالی؛

 

– کاربرد وسایل الکترونیک برای تبلیغ ، فروش ، توزیع و پشتیبانی محصولات

 

اتحادیه اروپا در سال ۱۹۹۷ آن را به شکل زیر تعریف کرد:

 

تجارت الکترونیک بر پردازش و انتقال الکترونیک داده ها شامل متن، صدا و تصویر مبتنی است. تجارت الکترونیک فعالیت های گوناگونی از قبیل مبادله الکترونیک کالاها و خدمات و تحویل فوری مطالب دیجیتالی و انتقال الکترونیک را در‌بر دارند.

 

تجارت الکترونیک که تا چندی قبل به تعداد معینی از شرکتها محدود می شد در حال ورود به سبز فایلی است که در آن تعداد زیادی مصرف کننده در شبکه حضور دارند. به علاوه محتوای آن از حیطه مبادله داده‌های مربوط به سفارش دادن یا قبول سفارش فراتر رفته و فعالیتهای عمده‌ تجاری از قبیل تبلیغات، آگهی، مذاکرات، قراردادها و تسویه حساب ها را نیز در برگرفته است.

 

 

از مجموعه تعاریف ارائه شده فوق می توان نتیجه گرفت که زمینه های کاربرد تجارت الکترونیک بسیار گسترده‌تر از مبادله کالا و خدمات و وجوه است و در تعریف آن و تعیین تهای مورد نظر باید علاوه بر کاربرد های بالفعل به کاربردهای بالقوه آن نیز توجه داشت .

 

– برای تجارت الکترونیک مزایا و ویژگی های زیادی ذکر شده است که در یک دسته بندی کلی می‌توان آنها را به شرح ذیل تقسیم کرد.

 

* جهانی شدن تجارت ؛

 

* حذف محدودیتهای زمانی و مکانی؛

 

* کاهش قیمت منابع جهت خرید؛

 

* افزایش درصد فروش؛

 

* دسترسی آسان به اطلاعات لازم؛

 

* کاهش چشمگیر هزینه های معاملاتی؛

 

* کاهش هزینه های زمانی معاملات.

 

محتوای تجارت الکترونیک دیگر به سفارش دادن و سفارش گرفتن محدود نمی شود بلکه فعالیتهای عمده تجاری ازقبیل تبلیغات، آگهی، مذاکرات، قراردادها و تسویه حسابها را نیز دربرگرفته است(سید جوادین و سقطچی ،۱۳۸۵).

 

۲-۱۲٫مزایای بانکداری الکترونیک

 

مزایای بانکداری الکترونیک را می‌توان از دوجنبه مشتریان و موسسات مالی مورد توجه قرار داد.

 

۱٫از دید مشتریان می‌توان به صرفه‌جویی در هزینه ها، صرفه جویی در زمان و دسترسی به کانالهای متعدد برای انجام عملیات بانکی نام برد.

 

۲٫از دید موسسات مالی می‌توان به ویژگیهایی چون ایجاد و افزایش شهرت بانکها در ارائه نوآوری، حفظ مشتریان علی‌رغم تغییرات مکانی بانکها، ایجاد فرصت برای جست‌جوی مشتریان جدید در بازارهای هدف، گسترش محدوده جغرافیایی فعالیت و برقراری شرایط رقابت کامل را نام برد. بر اساس تحقیقات مؤسسه دیتا مونیتور[۱]  مهمترین مزایای بانکداری الکترونیک عبارتند از: تمرکز بر کانال های توزیع جدید، ارائه خدمات اصلاح شده به مشتریان و استفاده از راهبردهای تجارت الکترونیک. البته مزایای بانکداری الکترونیک از دیدگاه های کوتاه‌مدت، میان مدت و بلندمدت نیز قابل بررسی است. رقابت یکسان، نگهداری و جذب مشتری از جمله مزایای بانکداری الکترونیک در کوتاه‌مدت (کمتر از یکسال)هستند( فیضی و صادقی ،۱۳۸۴).

 

پیش از این مشتریان برای انجام امور بانکی می‏بایست به یکی از شعب بانک‏ها مراجعه می‏کردند و بعضا مدت زیادی را برای‏ دریافت خدمات بانی در انتظار بمانند.در مقابل کارکنان بانک نیز با تعداد زیادی مشتری در روز سر و کار خواند اشت که حجم زیاد کار و وم پاسخ‏گویی سریع به تقاضای مشتریان،به تدریج‏ خستگی فکری و روحی کارکنان را فراهم آورده که به نیتی‏ شغلی آنها می‏انجامد.از طرفی دقت و کارایی آنها کاهش می‏یابد. شواهد حاکی از آن است که ۸۵ در صد مراجعا حاضر افراد به‏ بانک‏ها برای پرداخت قبوض و انتقال وجه می‏باشد.در حالی که‏ اگر مشتری بتواند از خانه یا محل کار با تلفن و یا اینترنت عملیات‏ نقل و انتقال پول را انجام دهد تنها عده‏ای که نیازمند ویژه بانک‏ هستند به شعبات مراجعه خواهند کرد. این امر باعث کاهش حجم‏ کار کارمند و آزاد شدن نیروی انسانی بیشتر برای نظارت بر فعالیت‏ها بر امور پشتیبانی خواهد شد.

 

امروزه سرعت ارائه خدمات و تولیدات به مشتریان برای‏ شرکت‏ها یک مزیت رقابتی محسوب می‏شود که می‏تواند آنها را از رقبا متمایز کند. اما یکی از موانع برای دستیابی به این مزیت رقابتی‏ انجام امور مالی قراردادهای منعقده و انتقال سریع وجه است. بانکداری الکترونیک با ارائه خدمات بانکی انلاین امکان انتقال‏ وجه از یک حساب به حساب دیگر،حواله جات و… را برای انجام‏ معملات بزرگ مؤسسات بازرگانی فراهم کرده است. همچنین‏ توسعه بانکداری الکترونیک یکی از عوامل پایه‏ای برای رشد سایر صنایع و در نهایت رشد اقتصادی کشورها به حساب می‏آید. از جمله می‏توان به تأثیر بانکداری الکترونیک در صنعت توریسم‏ اشاره کرد. گردشگری و توریسم از جمله صنایعی است که‏ کارشناسان اقتصادی چشم‏انداز روشنی برای آن در آینده پیش‏بینی‏ می‏کنند به طوری که درآمد کشورها از این صنعت در مقایسه با سایر صنایع بیشتری رشد را خواهد داشت.امکان ارائه خدمات‏ مالی مناسب برای گردشگران یکی از عوامل مهم در جذب توریسم‏ می‏باشد. هم اکنون هر توریستی که به ایران می‏آید هیچ نوع کارت‏ یا امکان بانکی در اختیارش نیست لذا مجبور است با خود پول‏ حمل کند در حالی که از حمل پول زیاد در یک کشور خارجی‏ وا همه دارد. به جز موارد فوق می‏توان مزایای زیر را برای بانکداری‏ الکترونیکی برشمرد:

 

۲-۱۲-۱٫افزایش درآمد

 

جذب مشتری،امکان گسترش بازار،تنوع خدمات،افزایش‏ نرخ کار مزدها،کاهش کار دفتری و هزینه‏ های اداره شعب‏ (ساختمان،آب،برق و)از جمله مواردی است که به افزایش درآمد بانک‏ها می‏انجامد( فکورثقیه،۱۳۸۵)

 

۲-۱۲-۲٫کاهش هزینه

 

بانکداری الکترونیک از هزینه‏ های بانک کاسته و بر کارایی آنها می‏افزاید.به طوری که اگر یک معامله بانکی متعارف یک دلار هزینه داشته باشد،یک معامله بانکی تلفنی ۶/۰ دلار و یک معامله‏ الکترونیکی فقط ۰۲/۰ دلار هزینه بر می‏دارد.بر اساس تحقیقات‏ انجام گرفته،استفاده از بانکداری الکترونیک تا ۱۲۷ برابر نسبت به‏ بانکداری سنتی صرفه‏جویی خواهد داشت( فکورثقیه،۱۳۸۵).

 

۲-۱۲-۳٫دستیابی در هر مکان و هر زمان

 

استفاده از بانکداری الکترونیک امکان دستیابی به خدمات‏ بانکداری را بدون محدودیت زمان و مکان به مشتریان می‏دهد( فکورثقیه،۱۳۸۵)

 

۲-۱۳٫معایب بانکداری الکترونیک

 

با تمامی ویژگی‏هایی که استفاده از بانکداری الکترونیک دارد مانند هر تکنولوژی معایبی برای آن قابل تصور است.برخی از معایت بانکداری الکترونیک عبارتند از:

 

۲-۱۳-۱٫امنیت پایین شبکه

 

در سال‏های اخیر سرمایه‏گذاری‏های مناسبی در زمینه‏ کامپیوترهای شخصی، مودم‏ها و پکیج‏های نرم افزاری انجام شده تا دسترسی افراد به اینترنت و انجام معاملات الکترونیکی هر چه‏ بیشتر فراهم شود. اما تجهیزات نقل و انتقال الکترونیکی و شبکه‏ها می‏تواند توسط دیگران کنترل و ردگیری شود.آیا این وضع مورد قبول همگان است؟موضوعی که در اینجا مطرح است امنیت در شبکه‏ها و تبادل اطلاعات بین مشتری و بانک است.بانک‏ها می‏بایست به بررسی مداوم و ارزیابی خطر دسترسی دیگران به‏ اطلاعات مشتریان بپردازند و شاید آماده باشند تا خسارت افشای‏ اطلاعات شخصی افراد را بپردازند( فکورثقیه،۱۳۸۵).

 

۲-۱۳-۲٫ضرورت آشنایی با فن‏آوری

 

برای استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی لازم است که‏ ا فراد با فن‏آوری اطلاعات و تجهیزات مرتبط با آن آشنایی نسبی‏ داشته باشد. با توجه به همگانی بودن استفاده از خدمات بانکداری‏ الکترونیک شاید آموزش و آشنایی برخی از اقشار جامعه با این‏ فن‏آوری دشوار باشد( فکورثقیه،۱۳۸۵).

 

۲-۱۳-۳٫کاهش روابط اجتماعی

 

رشد سریع بانکداری اینترنتی و ترغیب عموم به استفاده از خدمات آن،بر روابط اجتماعی تأثیر منفی خواهد گذاشت.چرا که‏ امروزه افراد بدون ترک محل کار قادرند از طریق کامپیوتر شخصی، تلفن یا صحفه تلویزیون به انجام معاملات بانکی بپردازند ،اما آیا این‏ امر با طبیعت و فطرت انسانی همخوانی دارد و افراد واقعا می‏خواهند همه روز را در خانه یا محل کار باشند؟شاید عده کمی‏ به دلیل مشغله زیاد کاری فرصت انجام امور روزانه خود را نداشته‏ باشند. برای این گونه افراد بانکداری الکترونیکی راه مناسبی است‏ اما برای دیگر افراد خصوصا بازنشستگان، افراد غیر شاغل و مادران‏ خانه‏دار،حضور در محل بانک و ملاقات با دیگران می‏تواند در کاهش انزوا،یکنواختی و تکرار امور روزمره مؤثر باشد( فکورثقیه،۱۳۸۵).

 

۲-۱۳-۴٫عدم ارائه برخی خدمات

 

اینترنت موقعیت‏های بسیاری برای مشتریان فراهم می‏کند.اما نمی‏تواند کلیه خدماتی که در شعب ارائه می‏شود(از جمله چک‏ مسافرتی و بانکی)در اختیار شما قرار دهد( فکورثقیه،۱۳۸۵).

 

۲-۱۴٫شاخه های بانکداری الکترونیکی

 

از تعاریف قبلی از بانکداری الکترونیکی ما می توانیم نتیجه گیری کنیم که فن آوری بانکداری الکترونیکی شامل انواع مختلفی است از جمله :

 

۲-۱۴-۱٫بانکداری اینترنتی(آنلاین)

 

بانکداری اینترنتی رایج ترین و شایع ترین نوی بانکداری الکترونیکی است. در این نوع، مشتریان می توانند معاملات مالی خود را به وسیله ی یک رایانه شخصی از طریق اینترنت در هر زمان و هر مکان انجام دهند.

 

امروزه با بهره گرفتن از بانکداری اینترنتی می توان خدماتی همچون دسترسی به اطلاعات حساب، مرور بر صورتحساب ها، جابجایی وجوه و درخواست دسته چک، مسدودی حساب و کارت و غیره را انجام داد.

 

این شکل از بانکداری الکترونیکی را می توان در دو روش محبوب دید :

 

در شکل اول دسترسی به حساب های مشتریان و انجام معاملات مالی به آنها از طریق وبسایت های بانک ها داده شده است. در حالی که در شکل های دیگر بانک ها شاخه مجازی در دسترس از اینترنت ها ایجاد می کنند که خدمات بانکداری اینترنتی را معرفی می کنند(سی سی ای ان بی،۲۰۰۲، به نقل از امیدی ،۱۳۹۲).

 

از مزایای استفاده از بانکداری اینترنتی برای بانکها می توان به آزاد شدن از محدودیت های زمانی و مکانی، کاهش هزینه های عملیاتی و اجرایی، آگاهی درباره ی فعالیت های مشتری و ایجاد پتانسیل  برای گسترش دامنه خدمات اشاره نمود (ادگار[۲]، ۲۰۰۷، به نقل از امیدی ،۱۳۹۲).

 

همچنین بانکداری اینترنتی به مشتریان این امکان را می دهد تا دامنه وسیعی از تراکنش های مالی را به صورت الکترونیک به وسیله ی وب سایت بانک، در هر زمان و مکانی، سریعتر و با کارمزد های پایین تر در مقایسه با روش های دیگر بانکی انجام دهند (کالاکوتا و وینستون[۳]،۱۹۹۷، به نقل از امیدی ،۱۳۹۲).

 

۲-۱۴-۲٫ پایگاه بانکی تلویزیون

 

کارجالوتو[۵] (۲۰۰۱) نوع دیگری از بانکداری الکترونیکی را با بهره گرفتن از ماهواره یا کابل ها توضیح داد که اطلاعات حساب را به مشتریان تلویزیون می رساند. این نوع می تواند یک ارتباط یا اتصال به زیر ساخت اینترنت باشد(امیدی ،۱۳۹۲).

 

۲-۱۴-۳٫بانکداری موبایل

 

بانکداری موبایل یکی از جدیدترین فن آوری خدمات بانکداری الکترونیکی در نظر گرفته شده است که توسط آن مشتریان به حساب ها و انجام معاملات مالی خود از طریق دستگاه های تلفن همراه دسترسی داشته باشند. مشتریان می توانند با سرور بانک از طریق سرویس پیام کوتاه[۶] و قابلیت اتصال به اینترنت (پروتکل کاربردی بیسیم[۷]) ارتباط برقرار کنند. این کار با امنیت و محرمانه در سطح بالا صورت می پذیرد و مشتریان را قادر می سازد اطلاعاتی مانند مانده حساب بانکی خود و غیره را از طریق گوشی تلفن همراه خود مطلع سازند.

 

[۱] . Data Monitor

 

[۲] Edgar

 

[۳] Kalakota & Whinston

 

[۴] TV Base Banking

 

[۵] Karjaluoto

 

[۶] SMS (Short Message Service)

بانکداری با بهره گرفتن از کامپیوترهای خانگی

 

در این نوع از بانکداری الکترونیکی، مشتریان با بهره گرفتن از کامپیوترهای شخصی به حساب های بانکی خود متصل می شوند و نیازی ندارند به محل های ویژه یا سایت های خاصی مراجعه کنند بلکه می توانند در منزل خود، با دریافت نرم افزارهای ویژه بانکداری خانگی که بانکها در رایانه ی شخصی افراد نصب می کنند، از طریق رایانه حساب های بانکی را کنترل و اقدام به دریافت یا حواله پول کنند. بانکداری خانگی برای مشتریان حقیقی و بانکداری اداری برای مشتریان حقوقی طراحی شده است.

 

 

این نوع از بانکداری الکترونیکی با بانکداری اینترنتی متفاوت است. بدین دلیل که مشتریان نیاز به نرم افزار ویژه ای برای دسترسی به حساب خود دارند. در حالیکه در بانکداری اینترنتی مشتریان بدون پیش نیاز به حساب های خود دسترسی دارند(امیدی ،۱۳۹۲).

 

۲-۱۴-۵٫تلفنبانک

 

این فناوری به مشتریان کمک می کند تا برای انجام معاملات مالی خود در هر زمان با گرفتن شماره های خاص و سپس وارد کردن نام کاربری و کلمه عبور به حساب های خود دسترسی داشته باشند.

 

بانکها با نصب بردهای الکترونیکی تلفنبانک روی رایانه های مرکزی شبکه های داخلی و شبکه های متمرکز، امکان پاسخگویی خودکار به مشتریان را فراهم کرده اند. کاربران با در اختیار گرفتن رمز ورود می توانند به اطلاعاتی در مورد مانده حساب، صورتحساب، مسدود کردن حساب و کارت، ثبت چک و غیره دست یابند.

 

مشتریان می توانند به دستگاه پاسخگو گوش داده و برای دسترسی و انجام معاملات مالی خود از دستورات پیروی کنند.

 

۲-۱۴-۶٫ بانکداری با بهره گرفتن از دستگاه خود پرداز

 

دستگاه خود پرداز مشتریان را قادر می سازد تا بدون نیاز به تعامل کارکنان بانک ها بتوانند عملیات برداشت، سپرده گذاری، حساب های پرس و جو  و غیره انجام دهد.

 

دستگاه خودپرداز به سرور بانک ها توسط شبکه های مختلف مانند شبکه خصوصی مجازی[۱] و غیره متصل است تا مشتریان بتوانند در هر زمان با داشتن کارت ویژه و رمز عبور به دستگاه خود پرداز دسترسی داشته باشند(اولاتوکوم و همکاران[۲]،۲۰۰۹ ، به نقل از امیدی ،۱۳۹۲).

 

۲-۱۴-۷٫بانکداری بر اساس دستگاه پایانه فروش

 

پایانه پرداخت الکترونیکی (دستگاه پایانه فروش) دستگاهی است که در مراکز فروش کالا و خدمات نصب شده تا مشتریان دارای کارتهای اعتباری خود در هنگام خرید و فروش کالا بجای استفاده از وجه نقد، مبلغ مورد توافق بهای کالا را به صورت الکترونیک از حساب خریدار برداشت و به حساب فروشنده (پذیرنده کارت) واریز نماید.

 

با توسعه جدِی توزیع کارت های الکترونیکی، اعتباری و هدیه از سوی بانک ها در جهت کاهش مشکلات ناشی از هزینه های چاپ اسکناس و همچنین رفع مشکلات حمل و نقل پول نقد در جامعه، توسعه شبکه پایانه های فروش به عنوان یکی از استراتژیهای اساسی در شبکه بانکی کشور اامیست. از این رو است که رقابت تنگاتنگ بانک ها برای افزایش تعداد این پایانه ها در فروشگاه های کشور شکل می گیرد.

 

۲-۱۴-۸٫کارت هوشمند

 

کارت های هوشمند کارت های پلاستیکی حاوی میکروچیپ است که قادر می سازد اطلاعات بر روی آن ذخیره شود. کارت های هوشمند برای فعالیت های مختلف همانند کارت های ویزا و کارت های اتحاد و متد کارت و ویزا اکترون و غیره استفاده می شود(آی تی بانکرز[۳]، ۲۰۱۱، به نقل از امیدی ،۱۳۹۲).

 

۲-۱۵٫مدل عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد بانک‌ها

 

در این بخش با تکیه بر نتایج بدست آمده از تحقیقات انجام‌ شده،به ارائه مواردی جهت بهبود عملکرد بانک‌ها پرداخته‌ خواهد شد که عبارتند از:

 

۲-۱۵-۱٫تجهیز منابع پولی در بانکداری نوین

 

تجهیز منابع‌ پولی از همان ابتدا که بشر به زندگی اجتماعی روی آورد و داد و ستد و مبادله کالا را شروع کرد، آغاز شد و همواره اصلی‌ترین‌ وظیفه سیستم بانکی بوده است.بدین ترتیب،بانک‌ها سپرده‌های ما زاد در دسترس مردم را جمع‌ آوری می‌کردند و با دادن وام به افراد نیازمند، وظیفه سنتی خود، یعنی واسطه‌گری‌ را میان سپرده‌گذاران و وام‌گیرندگان ایفا می‌کردند.در عصر حاضر، مؤسسات مالی و بانک‌ها برای تجهیز منابع مالی نیاز به تغییرات اساسی در محصولات و خدمات خود دارند و با خدمات ساده و ساختار سنتی بانکداری واسطه‌گری نمی‌توانند در عرصه‌های جهانی به تجهیز منابع بپردازند.

 

در بانکداری نوین، بانک‌ها در زمینه‌های مالی غیربانکی‌ خدمات متعددی را به مشتریان ارائه می‌دهند و ارائه خدمات‌ نوین مانند بانکداری سرمایه‌گذاری،انجام امور بیمه و مسکن‌ و تولید باعث شده است تا منابع جدیدی به سوی بانک‌ها سرازیر شود. در واقع، در بانکداری نوین،بخش عمده‌ای از منابع از طریق فعالیت‌های غیربانکی به دست می‌آید(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

در این قسمت به معرفی مؤلفه‌هایی که موجب افزایش‌ قدرت بانک‌ها در جذب منابع مالی می‌شوند،می‌پردازیم.

 

۲-۱۵-۱-۱٫فناوری اطلاعات و ارتباطات

 

در بخش بانکداری، نوآوری‌های جدید مانند پول الکترونیکی،پایانه‌های انتقال، دریافت و پرداخت اتوماتیک، بانکداری مجازی و بانکداری‌ اینترنتی لحظه‌ای، تحول عظیمی را در این بخش ایجاد کرده‌اند و باعث ارتقای کارایی، بهره‌وری، سرعت در برقراری‌ ارتباطات و کاهش هزینه‌های عملیاتی برای بانک‌ها شده‌اند. لذا بانک‌ها برای کسب مزیت رقابتی در عرصه‌های بازارهای‌ مالی برای جذب منابع مالی باید از بانکداری الکترونیکی و تکنولوژی مربوطه استفاده کنند. در ایران مهمترین چالشی که‌ بانکداری الکترونیکی با آن روبروست، نبودن فرهنگ استفاده‌ از این تکنولوژی و حاکم بودن تجارت سنتی می‌باشد که‌ می‌توان با اشاعه چنین فرهنگ‌هایی روند روبه رشدی را برای‌ توسعه بانکداری مهیا نمود(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

۲-۱۵-۱-۲٫مهارت‌های نیروی انسانی

 

در بانک‌ها و مؤسسات‌ مالی،بیشتر خدمات توسط نیروی انسانی ارائه می‌شود و تجهیز منابع در سطح استانداردهای جهانی، مستم داشتن‌ کارکنانی ماهر و آموزش‌دیده است. در بعد فنی،کارکنان باید توانایی استفاده از تکنولوژی جدید را داشته باشند و در شغل‌ خود حرفه‌ای باشند،در بعد انسانی هم کارکنان باید بتوانند به بهترین نحو با مشتریان در تعامل و ارتباط باشند و در بعد ادراکی نیز نیروی انسانی شاغل باید به شناسایی، تجزیه و تحلیل و حل مشکلات مشتریان بپردازد(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

 

۲-۱۵-۱-۳٫تنوع خدمات بانکی

 

بانک‌ها برای ارائه خدمات‌ نوین و محصولات جدید، نیاز به بازاریابی نوین علمی دارند. شناسایی مشتریان و نیازهای متنوع آنها، با بازاریابی نوین‌ امکان‌پذیر است. در بانکداری نوین،بانک‌ها برای شناسایی‌ مشتریان و نیازهای آنها دست به بازاریابی تک‌به‌تک و بازاریابی براساس پایگاه داده‌ها می‌زنند. بازاریابی تک‌به‌تک، یعنی ایجاد و مدیریت رابطه فردی با تک‌تک مشتریان. امروزه‌ به دلیله بهره‌گیری از فناوری رایانه‌ای،بازاریابی تک ‌به ‌تک در مقیاس وسیعی قابل اجرا و اقتصادی است.تکنولوژی پایگاه‌ داده‌ها نیز این امکان را به بانک‌ها می‌دهد که رد تک‌به‌تک‌ مشتریان خود را دنبال کنند. بانک فورتیس[۴] که بزرگترین بانک بلژیک است، دارای یک پایگاه داده‌های‌ غنی است که اطلاعات مشتریان در آن وجود دارد. استفاده‌ بانک‌ها از تکنولوژی جدید داده‌ها به آنان این امکان را داده‌ است که در بازاریابی، موفقیت بیشتری کسب کنند. بنابراین، با بازاریابی مناسب و علمی، می‌توان استراتژی‌هایی را به کار برد که محصول مناسب را در زمان مناسب با ابزاری مناسب به‌ مشتری ارائه دهد. قطعا بدون بازاریابی و شناسایی نیازهای‌ متنوع مشتریان، تجهیز منابع مالی مطابق استانداردهای‌ جهان امکان‌پذیر نخواهد بود.

 

یکی دیگر از چالش‌هایی که بانکداری ایران با آن‌ روبروست، نداشتن بازاریابی بانکی مناسب است. این نقصان‌ منجر به ارائه خدمات مشابه و یکنواخت بدون توجه به نیازها و خواسته‌های مشتریان می‌شود(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

۲-۱۵-۱-۴٫کیفیت خدمات بانکی

 

خدمات با کیفیت هستند که بتوانند نیازها و خواسته‌های مشتریان را برآورده نمایند. اگر خدمتی انتظارات مشتریان را برآورده سازد و یا فراتر از آن باشد،دارای کیفیت است.سازمان‌های که به صورت‌ مستمر خدمات با کیفیت ارائه می‌دهند و به حفظ و نگهداری‌ مشتری اهمیت می‌دهند، سازمان‌هایی مشتری‌مدار هستند. شاید حفظ و نگهداری مشتری،یکی از مهمترین معیارهای‌ سنجش کیفیت باشد.

 

در بانک‌ها و مؤسسات مالی، عوامل متعددی بر کیفیت‌ خدمات بانکی تأثیر می‌گذارند،از جمله میزان نرخ بهره بانکی، سیستم‌های نظارتی و رسیدگی به شکایات، اطلاع‌رسانی‌ دقیق به مشتریان، سرعت و دقت خدمات ارائه شده، انجام به‌ موقع تعهدات توسط بانک، ادب و تواضع کارکنان در برخورد با مشتریان و رازداری و محرم اسرار بودن کارکنان در خصوص‌ اطلاعات مشتری که همگی باعث جذب بیشتر منابع مالی‌ می‌شوند(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

۲-۱۵-۱-۵٫رضایت مشتریان از کارکنان بانک

 

کارکنان، مهمترین سرمایه هر سازمان می‌باشند و در واقع،کارکنان پل‌ ارتباطی بین سازمان و مشتریان هستند. سازمان‌ها با بهره گرفتن از کارکنان،به مشتریان خدمات کیفی ارائه می‌نمایند و رضایت‌ مشتری را جلب می‌کنند. بانک‌ها و مؤسسات مالی نیز منابع‌ مالی مورد نیاز خود را با مهمترین ابزارشان،یعنی کارکنان از مشتریان اخذ می‌کنند. وجود و بقای یک بانک بستگی به‌ مشتریان آن بانک دارد،اگر مشتریان نباشند،بانکی نیز وجود نخواهد داشت و مهمترین مشتریان یک بانک،مشتریان‌ داخلی آن،یعنی کارکنان بانک می‌باشند.بیشتر مشتریان‌ بانک‌ها به دلیل بی‌توجهی و بی‌تفاوتی کارکنان با بانک‌ها قطع ارتباط می‌کنند.

 

بدیهی است که رضایت مشتریان بانک‌ها،به کیفیت‌ خدمات دریافتی کارکنان بانک بستگی دارد و قابلیت‌ خدمات‌رسانی کارکنان نیز به کیفیت خدمات داخلی سازمان‌ وابسته است.کیفیت خدمات داخلی نیز به معنی رضایت‌ کارکنان از خدمات دریافتی از سازمان است(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

۲-۱۵-۱-۶٫مطلوبیت محیط داخلی بانک

 

یک محیط خوب،می‌تواند بر رشد ارزش‌های کارکنان و افزایش توان‌ و بهره‌وری آنان اثرگذار باشد.با متنوع شدن فعالیت‌های‌ بانکی،سازماندهی محیط کار و ایجاد محیطی آرام و بهره‌ور در سازمان‌ها به صورتی که منجر به فعال شدن بیشتر نیروی‌ انسانی،شادابی آنها،کاهش افسردگی‌ها، رشد خدمات مثبت‌ و در نهایت دستیابی به بهره‌وری موردنظر شود، ضروری به‌ نظر می‌رسد. در بانکداری نوین،این امر از دغدغه‌های مدیران‌ اجرایی و مدیران ارشد بانک‌ها می‌باشد.بانک‌ها برای جذب‌ بیشتر منابع مالی مشتریان می‌بایست به محیط های کاری‌ مناسب که دارای شاخص‌های محیط کاری از نظر فیزیکی، روانی و اجتماعی باشد، مجهز شوند(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

۲-۱۵-۱-۷٫مطلوبیت محل استقرار مکانی بانک

 

باتوجه به‌ افزایش و شدت رقابت،ارائه خدمات در مکان و محل‌های‌ موردنظر مشتریان،عامل تعیین‌کننده در جذب و نگهداری‌ مشتریان است.به همین دلیل،امروزه بانک‌ها و دیگر سازمان‌های خدماتی به ایجاد شعب در مناطق مختلف‌ پرداخته‌اند تا ضمن ارائه خدماتی بهتر،حوزه وسیع‌تری‌ را تحت پوشش قرار دهند.مکان استقرار شعب بانک‌ها و مؤسسات مالی،محرکی مهم در جذب مشتریان است و بازاریابی بانک باید آن را به دقت مورد بررسی و ارزیابی‌ قرار دهند.بنابراین،بانک‌ها برای احداث شعب نیاز به ارزیابی‌ علمی و امکان سنجش دقیق دارند و برای اماکن فعلی نیز باید بازاریابی بانکی به عمل آید. واقع شدن شعب یک بانک در فاصله مکانی و زمانی مناسب،استقرار شعب یک بانک در امکان مهمی مانند شهرک‌های صنعتی و مسی و اماکن‌ تجاری و استقرار شعب در نزدیکی پارکینگ‌های عمومی، از جمله پارامترهایی هستند که بر سپرده‌گذاری مشتریان در بانک‌ها تأثیر می‌گذارند(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

۲-۱۵-۲٫استفاده از شاخص‌های CAMEL ‌

 

واژه‌ CAMEL که به عنوان نام اختصاصی یک شاخص بکار رفته،یک واژه‌ مرکب از حروف اول این کلمات است:سرمایه[۵]، دارایی[۶]، مدیریت[۷]، درآمد[۸] نقدینگی[۹]. بانک توسعه‌ آسیایی، بانک توسعه آفریقایی، بانک مرکزی آمریکا(فدرال‌ رزرو بانک) و بانک جهانی نیز از شاخص‌های مذکور برای‌ سنجش فعالیت بانک‌ها و مؤسسات مالی استفاده می‌نمایند.

 

بانک فدرال رزرو آمریکا بانک‌های تحت نظارت خود را با بهره گرفتن از شاخص‌های زیر که هریک ناظر بر جوانب مختلف‌ سلامت بانک می‌باشد،در مقیاس یک تا پنج ارزیابی می‌کند. رتبه یک،بالاترین رتبه(قوی‌ترین عملکرد)و رتبه پنج، پایین‌ترین رتبه(ضعیف‌ترین عملکرد)است. درجه اعتبار، سودآوری و نقدینگی،از جمله مهمترین معیارها برای تعیین‌ شایستگی و سنجش فعالیت یک بانک است. اجزای این شاخص‌ها عبارتند از:

 

۲-۱۵-۲-۱٫کفایت سرمایه‌

 

بانک‌ ناگزیر می‌باشد که سطح معقولی از سرمایه را نگهداری نماید. کمیته بازل حد اقل مقدار نسبت کفایت سرمایه برای بانک‌های‌ کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی را هشت‌ درصد در نظر گرفته،اما برای بانک‌های کشورهای آسیایی به‌ علت ضعیف بودن سیستم نظارتی اعتباری،حداقل این نسبت‌ نهاد بین المللی نظارت بانکی که مرکب از نمایندگان ارشد بانک‌های مرکزی تعدادی از کشورهای صنعتی دنیا،از جمله کشورهای زیر است:آلمان،انگلستان، ایتالیا،فرانسه،آمریکا،سویس،سوئد،ژاپن و کانادا.مقر این نهاد در شهر بازل سویس قرار دارد و هر سه ماه یکبار جلسات آن تشکیل می‌شود(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

۲-۱۵-۲-۲٫کیفیت دارایی‌ها

 

کیفیت‌ دارایی‌ها در بانک‌ها مستقیما با عملکرد مالی آنها در ارتباط است.ارزش تسهیلات،وابسته به ارزش نقد شدن وثایق آن‌ است،درحالی‌که ارزش سرمایه‌گذاری‌ها وابسته به ارزش‌ بازار است.از بانک انتظار می‌رود که از دارایی‌های با ثبات در پرتفوی خود استفاده نماید و برای کاهش ارزش دارایی‌های‌ خود یک برنامه زمان‌بندی شده و ذخایر مناسب برای جبران‌ ارزش آن در نظر بگیرد(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

۲-۱۵-۲-۳٫کیفیت مدیریت

 

ارزیابی کیفیت مدیریت،میزان هزینه هر واحد پولی را که‌ تسهیلات داده می‌شود،نشان می‌دهد.لذا کاهش آن منجر به‌ افزایش کارایی و سودآوری نهادهای مالی می‌گردد.عملکرد چهار شاخص دیگر عناصر CAMEL وابسته به نحوه بصیرت، توانایی،هوشیاری،حرفه‌ای بودن،درستی و بی‌نقص بودن‌ و شایستگی مدیریت نهادهای مالی است.با توجه به اینکه‌ نقش مدیریت در موفقیت هر نهادی تعیین‌کننده است،عموما کیفیت مدیریت وزن بیشتری نسبت به سایر شاخص‌های‌ عناصر CAMEL در ارزیابی نهادهای مالی دارد(عباسقلی پور ،۱۳۸۹).

 

۲-۱۵-۲-۴٫درآمدها

مقایسه ویژگی‏های بانکداری الکترونیک و سنتی

 

آنچه حائز اهمیت است ویژگی فعال و آینده‏نگر خصوصیات بانکداری الکترونیک در مقایسه با بانکداری‏ سنتی است.بانکداری سنتی بیشتر با یک دید محافظه کارانه‏ سعی دارد به شیوه‏های مختلف،هزینه‏ های بانک را کاهش‏ دهد.در صورتی که بانکداری الکترونیک ضمن ارائه جامع‏ فناوری اتوماسیون پشت باجه در دهه ۱۹۶۰ رواج یافت و این امکان ار فراهم کرد تا دفاتر و کارت‏ها از شعب حذف و گردش روزانه حساب‏ها در پایان هر روز، به رایانه‏های‏ مرکزی برای به روز شدن ارسال شود. این دوره، نقطه‏ آغازین کاربرد رایانه در نظام بانکی و کاربرد اصلی آن‏ محدود به ثبت دفاتر و تبدیل اسناد کاغذی به فایل‏های‏ رایانه‏ای بود.در این دوره،عملیات اتوماسیون تأثیری در افزایش رفاه مشتریان بانک‏ها ایجاد نکرد و تأثیر رقابتی نیز بین بانک‏ها بر جای نگذاشت. تنها تأثیر آن، افزایش دقت و سرعت در موازنه حساب‏ها بود.

 

 

خدمات بانکی در فکر توسعه و تحول بر مبنای جلب رضایت‏ مشتری و افزایش درآمد بر مبنای ارائه خدمات است که در قبالش کارمزد دریافت می‏کند بنابراین در بانکداری‏ الکترونیک هرچند کاهش هزینه‏ های بانکی مورد توجه است‏ اما بیشتر رشد درآمد بانک از طریق ارائه خدمات متنوع مورد تأکید است( آماده و جعفر پور ،۱۳۸۶).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول۲- ۱مقایسه تطبیقی بین‏ ویژگی‏های بانکداری الکترونیکی و بانکداری سنتی( آماده و جعفر پور ،۱۳۸۶)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بانکداری سنتی	بانکداری الکترونیکی
بازار محدود ( از نظر مکانی )	بازار نامحدود ( از نظر مکانی )
ارائه خدمات محدود	ارائه خدمات نامحدود
ارائه خدمات به یک شکل خاص	ارائه خدمات بر اساس نیاز و سفارش مشتری
متکی بر شعب فیزیکی	متکی بر تجهیزات و فناوری های نوین
کارکرد در ساعت اداری	کارکرد بدون محدودیت زمانی
ساختار مبتنی بر کاغذ و نیروی انسانی	ساختار مبتنی بر رایانه که باعث کاهش مصرف کاغذ و کاهش نیروی انسانی می شود .

 

۲-۱۷٫زیر ساخت ها و بسترهای مورد نیاز برای توسعه بانکداری الکترونیکی

 

با توجه به تنوع و گستردگی ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی همچنین ظرفیت ها و نیازهای موجود در سامانه های بانکی و برنامه های توسعه سامانه های بانکی در بسترهای الکترونیکی در ابتدا باید با ساختارهای مورد نیاز در توسعه بانکداری الکترونیکی آشنا شویم.

 

۲-۱۷-۱٫زیر ساخت ارتباطی

 

مهم ترین و اثر گذار ترین ابزار در آغاز فرایند بانکداری الکترونیکی دسترسی عمومی به بسترهای زیر ساختی

 

ارتباطات الکترونیکی می باشد. در مدیریت بانکداری الکترونیکی باید بر حسب نوع خدمات و انتظاراتی که از

 

سرویس های جدید می رود از مناسب ترین ابزار ارتباطی بهره برد . مهم ترین ویژگی و نکته ای که در گزینش این ابزار اامی است توجه به اصل اول بانکداری الکترونیکی یعنی جایگاه مشتری مداری در استفاده از سامانه های بانکداری الکترونیکی است. این ابزار شامل استفاده از شبکه جهانی اینترنت با پهنای بند متناسب، شبکه های داخلی مانند اینترنت ،WAN , LAN سامانه های ماهواره ای خطوط فیبر نوری، شبکه گسترده تلفن همراه و تلفن ثابت و غیره می باشد(زربافت و همکاران ،۱۳۹۰).

 

۲-۱۷-۲٫زیر ساخت مالی و بانکی

 

یکی از مهم ترین اقدامات بانکها در راه تبدیل شدن به یک بانک الکترونیکی ایجاد زیر ساخت هایی مانند کارت های اعتباری، کارت های هوشمند، توسعه سخت افزاری شبکه های بانکی و فراگیر کردن خود پرداز است. همچنین ارتباط مناسب برای تطبیق پروتکل های داخلی شبکه های بین بانک ها با یکدیگر و پایانه های فروش کالاهاست تا نقش کارت های ارائه شده از جانب بانک در مبادلات روزمره نیز گسترش پیدا کند (زربافت و همکاران ،۱۳۹۰).

 

 

۲-۱۷-۳٫زیر ساخت حقوقی و قانونی

 

هر فناوری جدیدی برای گسترش و توسعه پیش از مقبولیت عمومی، نیازمند مقبولیت قانونی است تا تمامی ظرفیت های آن مورد استفاده قرار گیرد. یعنی اگر به دنبال این هستیم که فرایند بانکداری الکترونیکی با اقبال عمومی مواجه شود بایستی بسترهای قانونی مورد نیاز را فراهم کنیم و با شناخت تمامی احتمالات در فرایند بانکداری الکترونیکی درصد ریسک را کاهش داده و اعتماد عمومی نسبت به سامانه های مبتنی بر بانکداری الکترونیکی را افزایش دهیم. برای این کار باید در تدوین نظام نامه ها وآیین نامه های اجرایی توجه زیادی را به اصل مشتری مداری معطوف کنیم. همیشه باید توجه داشت که عامه مردم در مباحث اقتصادی ریسک بالا را نمی پذیرند به ویژه اگر دریچه جدیدی برای حرکت و فعالیت اقتصادی باز شده باشد که در این صورت تا از پشتوانه های قانونی آن مطمئن نشوند، نقشی در توسعه این فرایند به عهده نخواهند گرفت(زربافت و همکاران ،۱۳۹۰).

 

۲-۱۷-۴٫زیر ساخت فرهنگی و نیروی انسانی

 

در این بخش برای مدیریت بانکداری الکترونیکی با دو چالش اساسی و محوری مواجه خواهیم بود. اول اینکه با گرایش به سمت سامانه های بانکداری الکترونیکی می باید بسیاری از روش های کهنه را در قالب این سامانه ها گنجاند. این خود نیاز به اعمال آموزش های لازم برای کارمندان بانک ها می باشد، تا با دیدی روشن و بدون ترس از این پدیده جدید استقبال کنند و خود را با آن هماهنگ و همسو سازند. باید کارمندان را توجیه کرد که در بانکداری به شیوه الکترونیکی بسیاری از کارهای سخت افزاری آنها حذف خواهد شد و در

ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ

 

 

 

 

 

-۱-۲-۲ﻣﻔﻬﻮم داده ، اﻃﻼﻋﺎت ، داﻧﺶ

 

 

 

ﺑﻪ ﻫﻨﺎم ﺗﻔﺮ ﻋﻤﻖ در ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ، ﺗﻌﺮﻒ داﻧﺶ، اﻃﻼﻋﺎت و داده ﻫﺎ از ﺿﺮورﺎت ﺑﺸﻤﺎر ﻣ رود . ﺑﺪون ﻨﻦ ﺗﻌﺮﻔ ﻣﺪﺮان دﻗﻘﺎً ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻤ ﺷﻮد ﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻪ ﺰی ﻫﺴﺘﻨﺪ و آﺎ اﺻﻮﻻً ﻨﻦ داﻧﺸ ﺑﺮای اﻋﻤﺎل ﻣﺪﺮﺖ

 

دارﻧﺪ ﺎ ﺧﺮ؟

 

 

 

 

 

داده: اوﻟﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ را ﺗﺸﻞ ﻣ دﻫﺪ و ﺷﺎﻣﻞ ارﻗﺎم و اﻋﺪاد ، ﻧﻤﻮدار ﻫﺎ و ﺳﺎﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﺳﺖ ﻪ ﺧﻮدی ﺧﻮد ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻤ ﻨﺪ (ﺑﺎرﻟﻨ ،۲۰۰۲ ،ص .(۱۰۰

 

 

 

اﻃﻼﻋﺎت :داده ﻫﺎی ﺧﺎﺻ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻪ ﺮوه ﺑﻨﺪی ، ذﺧﺮه ، ﺎﻻﺶ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫ ﺷﺪه اﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻌﻨ دار و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﺖ ﺎ ﺗﻐﺮ ﻓﺮاﻨﺪ ادارﺎت ﻓﺮدی و ﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫ ﺷﻮﻧﺪ . داده ﻫﺎ در ﺻﻮرﺗ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺒﺪﻞ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ ﻪ اﻓﺮاد ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮای درک ﺑﺸﺘﺮ از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻨﻨﺪ (ﺟﻌﻔﺮی ﻣﻘﺪم ، . (۵۰: ۱۳۸۳

 

 

 

و اﻃﻼﻋﺎت آن اﺳﺖ ﻪ ﻣ ﺗﻮان آن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻣﺘﻮب ﺎ ﻓﺎﻞ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﺎﺎه داده ﻫﺎ ﻧﻬﺪاری ﺮد. اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮ ﺧﻼف داده ﻫﺎ ، ﻣﻌﻨ دار ﻫﺴﺘﻨﺪ ، ﺑﻪ ﻗﻮل ﺘﺮ دراﺮ :” داﺷﺘﻦ ارﺗﺒﺎط و ﻫﺪف و اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ .” ﺘﺮ دراﺮ ﺎدرآور ﺷﺪه اﺳﺖ ﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻌﻨ داده ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ، ﺑﻪ ﺑﺎﻧ دﺮ از ﻧﻈﺮ او داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط و ﻫﺪف دار ﻧﺴﺘﻨﺪ . داده ﻫﺎ زﻣﺎﻧ ﺑﻪ اﻃﺎﻋﺎت ﺗﺒﺪﻞ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ ﻪ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻨ و ﻣﻔﻬﻮم ﺧﺎﺻ ﺑﺨﺸﺪ . ﺑﺎ اﻓﺰودن ارزش ﺑﻪ داده ﻫﺎ در واﻗﻊ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺒﺪﻞ ﻣ ﻨﻢ (داﻧﻮرت ،(۲۰۰۸

 

 

 

داﻧﺶ: ﻣﺨﻠﻮﻃ ﺳﺎﻟ از ﺗﺠﺮﺑﺎت ، ارزش ﻫﺎ ، اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد و ﻧﺮش ﻫﺎی ﻧﻈﺎم ﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻪ ﺎرﻮﺑ ﺑﺮای ارزﺷﺎﺑ و ﺑﻬﺮه ﺮی ﺗﺠﺮﺑﺎت و اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣ دﻫﺪ. داﻧﺶ در ذﻫﻦ داﻧﺸﻮر ﺑﻮﺟﻮد ﻣ آﺪ و ﺑﺎر

 

 

 

۱۳

 

 

 

ﻣ رود . داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺪارک و ذﺧﺎﺮ داﻧﺶ ﺑﻠﻪ در روﻪ ﻫﺎی ﺎری ، ﻓﺮاﻨﺪ ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧ اﻋﻤﺎل و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ ﻧﺰ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻣ ﺷﻮد . در دوران اﻓﺮاد وﺟﻮد دارد و ﺑﺨﺸ از ﺪ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ ﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧ اﺳﺖ . ﺗﺒﺪﻞ داده ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﺲ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻣﺤﻮر اﺻﻠ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ اﺳﺖ (ﺟﻌﻔﺮی ﻣﻘﺪم ،.( ۱۳۸۳

 

 

 

ﺑﻨﺎﺑﺮاﻦ داﻧﺶ ﺗﺮﺐ ﺳﺎزﻣﺎن ﺎﻓﺘﻪ ای از داده ﻫﺎ اﺳﺖ ﻪ از ﻃﺮﻖ ﻗﻮاﻧﻦ ، ﻓﺮاﻨﺪﻫﺎ و ﻋﻤﻠﺮدﻫﺎ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ . ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﺮ داﻧﺶ ﻣﻌﻨﺎ و ﻣﻔﻬﻮﻣ اﺳﺖ ﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺎت ﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻪ داﻧﺶ ﺗﺒﺪﻞ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ .

 

ﺑﺮ ﺣﺴﺐ آﻧﻪ ﺎرل اﺳﻮﺒ از ﻣﺸﺎوران ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﻣﻄﺮح ﺮده اﺳﺖ، داﻧﺶ وﻫﺎﻧ ﻪ ﺗﻼش ﻣ ﻨﻨﺪ داﻧﺶ را ﺗﻌﺮﻒ ﻨﻨﺪ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻢ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ :

 

 

 

.۱ دﺳﺘﻪ داﻧﺶ وﻫﺎﻧ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻪ وی آﻧﻬﺎ را ﺟﻤﻌﺖ داﻧﺶ ﻣ ﻧﺎﻣﺪ ، اﻨﻬﺎ داﻧﺶ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻈﺮﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻌﺮﻒ ﻣ ﻨﻨﺪ . اﻦ ﺮوه ﺑﺮ اﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻪ داﻧﺶ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪار اﺳﺖ و از ﻃﺮﻖ ﻣﺪﺮﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﻟﺪ ﻣ ﺷﻮد .۲ﺮوه دوم ﻪ آﻧﻬﺎ را ﺮوه داﻧﺶ – ﻓﺮاﻨﺪ ﻣ ﻧﺎﻣﻨﺪ ، داﻧﺶ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻓﻠﺴﻔﻪ، رواﻧﺸﻨﺎﺳ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳ ﺗﻌﺮﻒ ﻣ ﻨﻨﺪ . اﻦ دو ﺮوه ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﻮﺷ ﻧﺪارﻧﺪ . آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم داﻧﺶ از ﻧﻘﺎط ﺷﺮوع ﻣﺘﻔﺎوت ﻧﺰد ﻣ ﺷﻮﻧﺪ و اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻣﺘﻔﺎوﺗ را در ﺧﺼﻮص داﻧﺶ ﺑﻪ ﺎر ﻣ ﺑﺮﻧﺪ . ﺷﻞ (۱-۲) اﻦ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻃﻼﻋﺎت	داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮاﻨﺪ
داده ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻏﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺎﻓﺘﻪ	داﻧﺶ ﺿﻤﻨ ، ﺗﺠﺮﺑﻪ ، داﻧﺶ ﻮﻧ و روﻪ ﻫﺎ
ﻧﻈﺮﻪ اﻃﻼﻋﺎت	ﻓﻠﺴﻔﻪ ، رواﻧﺸﺎﻧﺴ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳ
ﻣﺪﺮﺖ اﻃﻼﻋﺎت	ﺎرآﻣﻮزی ، آﻣﻮزش وﺎدﺮی

 

 

ﺷﻞ ۱-۲ دو ﺑﺨﺶ ﻣﺘﻔﺎوت داﻧﺶ (ﻟﻄﻔ ، (۱۳۸۳

 

 

 

 

 

 

 

۱۴

 

 

 

اوﻟﻦ ﺮوه ، ﻌﻨ ﺮوه داﻧﺶ – ﺷء ﻪ ﺟﻬﺖ ﺮی داده / اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت راﻣﻨﻌﺲ ﻣ ﻨﻨﺪ، داﻧﺶ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﺪف اﻃﻼﻋﺎﺗ درک ﻣ ﻨﻨﺪ، وﻟ ﻣﺪﺮان ﺗﺠﺎری ﻣﻤﻦ اﺳﺖ داﻧﺶ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮاﻨﺪ ﻣﻮرد ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ و آن را ﻣﻮﺟﻮدﺘ ﺗﻠﻘ ﻨﻨﺪ ﻪ در ﺎرﻨﺎن ﺳﺎزﻣﺎن و ﻓﺮآﻨﺪﻫﺎی ﺗﺠﺎری ﺗﺠﺴﻢ اﺳﺖ (رادﻨ ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻟﻄﻔ ، .(۱۳۸۳

 

 

 

-۱-۱-۲-۲ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺎرﺮدی داﻧﺶ

 

 

 

در ﺷﻞ (۲-۲) ﻣ ﺗﻮان وﺿﻌﺖ داﻧﺶ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت و داده ﻫﺎ دﺪ . اﻣﻦ و ﻫﻤﺎراﻧﺶ (۲۰۰۹) ﺑﺮ اﺳﺎس دو ﺑﻌﺪ ارزش و زﻣﺎن ، ﺑﺎن ﻣ دارﻧﺪ ﻪ ﺟﺎﺎه داﻧﺶ، ورای اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪون ﻓﻬﻢ اﺳﺖ . ﺑﺮ اﻦ اﺳﺎس ﻫﺮ ﻪ ﺑﺸﺘﺮ از ﺳﻤﺖ داده ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻢ ﺮی ﺑﻬﻨﻪ ﺣﺮﺖ ﻨﻢ ، ﺑﺮ ارزش ﻫﺮ از ﻣﺎﻫﺖ ﻫﺎ اﻓﺰوده ﺷﺪه و زﻣﺎن ﺑﺸﺘﺮی ﺑﺮای

 

دﺳﺘﺎﺑ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺎز اﺳﺖ . ﻣﺮز ﺑﻦ ﻫﺮ از اﻦ ﺳﻄﻮح ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻖ و ﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺴﺖ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ﺗﺼﻤﻢ ﺑﻬﻨﻪ

 

 

 

 

 

ارزش

 

 

 

 

 

ﺗﺼﻤﻢ ﺑﻬﻨﻪ

 

 

 

زﻣﺎن

 

ﺗﺼﻤﻢ ﺑﻬﻨﻪ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ﺷﻞ ۲-۲ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ داﻧﺶ ﻣﻨﺒﻊ : (اﻣﻦ و ﻫﻤﺎران ،۲۰۰۹، ص (۴۹

 

 

 

-۲-۱-۲-۲ﺷﻞ ﻫﺎی ﺻﺮﺢ و ﺿﻤﻨ داﻧﺶ

 

 

 

ﻧﻮﻧﺎﺎ از دو ﻧﻮع داﻧﺶ ﻧﺎم ﻣ ﺑﺮد و ﺑﻦ آﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﻣ ﺷﻮد. اﻦ دو داﻧﺶ دو روی ﺳﻪ اﻧﺪ و ﻣﺠﻤﻮع داﻧﺶ را ﺷﻞ ﻣ دﻫﻨﺪ.

 

 

 

۱۵

 

 

 

اﻟﻒ) داﻧﺶ ﺿﻤﻨ (ﻨﻬﺎن )

 

 

 

 

 

داﻧﺶ ﺿﻤﻨ را ﻣ ﺗﻮان ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﺗﺠﺎرت، ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ دﺪﺎه ﻫﺎی ﺎری و ﻧﻈﺎم ارزش و ذﻫﻨ دردرون ﻓﺮد داﻧﺴﺖ ﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻔﺘﻦ ﻧﺒﻮدن و در ﻫ ﺎﺎه داده ای ذﺧﺮه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﺑﻠﻪ ﺟﺎﺎه آن در ذﻫﻦ آدﻣ ﻣ ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﻌﺎﻟﺖ ﻫﺎی او را ﺗﺸﻞ ﻣ دﻫﺪ .

 

 

 

ب) داﻧﺶ ﺻﺮﺢ (آﺷﺎر)

 

 

 

 

 

داﻧﺶ ﺻﺮﺢ داﻧﺸ اﺳﺖ ﻪ ﻋﻨ ﺑﻮده و ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت رﺳﻤ و در ﻗﺎﻟﺐ زﻣﺎن ﺳﺴﺘﻤﺎﺗ ﺑﺎن ﺷﻮد . اﻦ ﻧﻮع داﻧﺶ ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺎرﻨﺎن اﺳﺖ و در ﺳﺴﺘﻢ ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗ ﺎﻣﻮﺗﺮی ، ﻣﺴﺘﻨﺪات و ﻣﺪارک ﺳﺎزﻣﺎﻧ و ﻧﻈﺎﺮ اﻨﻬﺎ وﺟﻮد دارد .

 

 

 

داﻧﺶ ﺿﻤﻨ ﻧﻘﺶ ﻠﺪی در اﻧﺠﺎم اﻣﻮر داﺷﺘﻪ و ﻧﻘﺶ اﺻﻠ را ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺑﺎزی ﻣ ﻨﺪ . ﺎﻟﺶ اﺻﻠ ﻣﺪﺮﺖ ﻧﺰ ﺗﺒﺪﻞ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻪ ﺑﺸﺘﺮ داﻧﺶ ﺻﺮﺢ ﻣ ﺑﺎﺷﺪ . ﻧﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ اﻨﻪ آﻧﻪ ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣ ﺮدد، ﺟﺮﺎن داﻧﺶ اﺳﺖ ﺮا ﻪ داﻧﺶ راﺪ و اﺴﺘﺎ ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﻓﻘﺖ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﻀﻤﻦ ﻨﺪ. اﻦ ﺟﺮﺎن از ﺗﻌﺎﻣﻞ دو ﻧﻮع آﺷﺎر و ﻨﻬﺎن ﺑﻮﺟﻮد ﻣ آﺪ و ﺳﻞ (ﺮﺧﻪ) ﺣﺎت داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺷﻞ ﻣ دﻫﺪ( ﻧﺎﻧﻮﺎ ،۲۰۰۴ ، ص .( ۱۸

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-۳-۱-۲-۲داﻧﺶ ﺷﺨﺼ در ﻣﻘﺎﺑﻞ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧ

 

 

 

ﺷﻤﺎری از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ و (۲۰۰۸) و ﺳﺎﻤﻮن (۲۰۰۶) ﺑﺮ اﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻠﺖ ﺎدﺮی ﻧﺪارﻧﺪ و در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺸﺘﺮ اﻓﺮاد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻪ ﺎد ﻣ ﺮﻧﺪ ، ﺑﺎ وﺟﻮد اﻦ ﺑﺮﺧ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺎرﺑﻮک (۲۰۰۳) ، ﻧﻠﺴﻮن و وﺗﻨﺰ (۲۰۰۲) ﺑﺮ اﻦ ﻋﻘﺪه اﻧﺪ ﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ از ﻃﺮﻖ ﻗﺎﺑﻠﺖ ﻫﺎی ﺎدﺮی ﺧﻮد ﺗﺎﻣﻞ ﻣ ﺎﺑﻨﺪ. ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺎد ﻣﺮﻧﺪ

 

و داﻧﺶ را از ﻃﺮﻖ ﻣﺴﺘﻨﺪات و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی روزﻣﺮه ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻨﺴﺠﻢ و ﻫﻤﺎﻫﻨ و داﻧﺶ ﺟﺪﺪ ﺧﻠﻖ ﻣﺸﻮد ، ﺑﻪ

 

 

 

۱۶

 

 

 

وﺳﻠﻪ ﺳﻮاﺑﻖ و ﻓﺮﻫﻨ ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﺷﻞ ﻣ ﺮد ، در اﻦ دﺪﺎه ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻨﺼﺮی ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺣﻞ ﻨﻨﺪه آن در ﻧﻈﺮ ﺮﻓﺘﻪ ﻣ ﺷﻮد، ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﺮ ﺎدﺮی ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﺎدی از ﺪ ﻫﺎی وﻇﺎﻒ و ﻣﺤﻂ ﺳﺎزﻣﺎﻧ آن ﺗﺎﺛﺮ ﻣ ﺬﺮد . داﻧﺶ ﺷﺨﺼ ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﺑﺎ ﺪﺮ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ . ﺑﺎ وﺟﻮد اﻦ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ واﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ . اﻧﺪازه ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻫﺮ ﻓﺮد ﺑﺎ دﺮان ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨ ﺳﺎزﻣﺎﻧ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ .

 

 

 

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر درک ﺑﻬﺘﺮ رواﺑﻂ ﺑﻦ داﻧﺶ ﺷﺨﺼ و داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧ ، ﺎرﻮﺑ در ﺷﻞ (۳-۲) ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اﺷﺘﺮاک ﻣﺴﺎﻋ ، ﻫﻤﺎﻫﻨ ﻫﺎی ﻏﺮ رﺳﻤ ، ﻣﺸﺎرﺖ داﻧﺶ (۴)	ﺗﺨﺼﺺ ﺷﺨﺼ (۲)
روﻪ ﻫﺎی رﺳﻤ ، ﺗﻨ ﻫﺎ و ﻗﻮاﻧﻦ (۳)	ﺻﻼﺣﺪﺪ ﺷﺨﺼ (ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﺖ ﻣﺸﺨﺺ ) (۱)

 

 

ﺷﻞ ۳-۲ رواﺑﻂ ﺑﻦ داﻧﺶ ﺷﺨﺼ و داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﻣﻨﺒﻊ : (ﺧﺮ اﻧﺪﺶ و اﻓﺸﺎر ﻧاد ، (۱۳۸۳

 

-۴-۱-۲-۲ﻣﺎﻫﺖ وﻇﺎﻒ و ﻣﺎﻫﺖ ﺗﻌﺎﻣﻼت

 

 

 

ﺑﺮای ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﻫﺪﻓﻬﺎ ﻌﻨ ﻣﺎﻫﺖ ﺗﻌﺎﻣﻼت و ﻣﺎﻫﺖ وﻇﺎﻒ ﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دو ﻣﻔﻬﻮم ﺧﻄ واﺑﺴﺘﻪ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺗﻌﺮف ﺷﺪه اﺳﺖ ، ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻤ ﺑﺮای ﺧﻠﻖ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺗﻠﻘ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ ، ﻣﺤﻮر اﻓﻘ در ﺷﻞ (۳-۲) ، ﻣﺎﻫﺖ ﺗﻌﺎﻣﻼت را در ﻣﺤﺪوده ﻢ ﺎ ﻏﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﺗﺎ زﺎد ﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ ، ﻫﻢ ﻨﻦ ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮدی ﻣﺎﻫﺖ وﻇﺎﻒ را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﺺ ﺗﺎ ﺎر ﻏﺮ روزﻣﺮه و ﻏﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﺼ اﺳﺖ ، اﻦ دو ﻣﻔﻬﻮم ﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی از داﻧﺶ را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﺮ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣ ﻨﺪ :

 

 

 

ﺳﻠﻮل-۱ در اﻦ ﺳﻠﻮل ﺳﻄﺢ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻦ ﺎرﻨﺎن ﻢ اﺳﺖ و وﻇﺎﻒ ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﻧﺰ روزﻣﺮه اﺳﺖ ، ﺗﺤﺖ ﻨﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎﺗ – اﻦ اﻗﺪام ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮای ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎزی ﺎرﻨﺎن در ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﻼﺣﺪﺪ و ﻧﻈﺮ آﻧﺎن ﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ ، اﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎﺻ در ﻣﺤﻂ ﺮﺗﻼﻃﻢ و ﻮﺎی اﻣﺮوزی ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺮا ﻪ ﺳﺮﻋﺘ ﻪ ﺑﺎ آن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﺣﻞ ﻣ ﺷﻮد ، ﻣﺰاﺎی رﻗﺎﺑﺘ را ﺑﺮا ﺗﺠﺎرت اﺠﺎد ﻣ ﻨﺪ در ﻨﻦ ﻣﺤﻂ ﻫﺎ اﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد دارد ﻪ ﺳﺎزﻣﺎن

 

 

 

 

 

 

 

۱۷

 

 

 

ﺎرﻨﺎﻧﺶ را در ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻓﻮری و ﺑ درﻧ ﻣﺴﺎﺋﻞ روزﻣﺮه ﺗﻮاﻣﻨﺪ ﺳﺎزد و از ارﺟﺎع ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻی ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻪ ﻣﻨﻮر ﺑﺮرﺳ و اراﺋﻪ راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﺮﻫﺰ ﻨﺪ .

 

 

 

ﺳﻠﻮل -۲ در اﻦ ﺳﻠﻮل درﺟﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻢ اﺳﺖ و ﻣﺎﻫﺖ وﻇﺎﻒ ﻧﺰ روزﻣﺮه و ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻦ ﻫﺮ ﺴ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﺎﺴﺘﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﺮ ﻣﺸﺨﺺ و ﻏﺮروز ﻣﺮه ﻧﺴﺖ ، از آﻧﺠﺎ ﻪ اﻧﺠﺎم اﻦ وﻇﺎﻒ ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻ از ﺗﺨﺼﺺ ﻧﺎز دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻦ ﺑﻪ ﺎرﻨﺎن ﺧﻂ اول ﻔﺘﻪ ﻣ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ و وﻇﺎﻒ ﻏﺮﻣﺸﺨﺺ را ﺑﻪ اﻓﺮادی در ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻮق دﻫﻨﺪ ﻪ در ﺣﻮزه ﺧﺎﺻ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ .

 

 

 

ﺳﻠﻮل – ۳ در اﻦ ﺳﻠﻮل درﺟﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت زﺎد اﺳﺖ و ﻣﺎﻫﺖ وﻇﺎﻒ ﻧﺰ ﺪه اﺳﺖ ﺑﺮای ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ اﻦ ﻧﻮع وﺿﻌﺖ ﻫﺎ ﺎرﻨﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻧﺎز ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﺖ ﺗﺨﺼﺺ و ﻣﻬﺎرت ﺧﻮد ﺑﺎ دﺮان دارﻧﺪ ﺮا ﻪ از اﻦ ﻃﺮﻖ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻔﻖ اﻟﻘﻮل وﻇﺎﻔﺸﺎن را ﻫﻤﺎﻫﻨ ﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﻦ ﺣﺮف ﻫﺎ ﻣﻮﺟﻮدﺖ ﺑﺸﺘﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨ ﺮدن وﻇﺎﻒ آن واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ، اﻣﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻤ ﺗﻮاﻧﺪ ﻗﻮاﻧﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨ و ﻣﺸﺎرﺖ داﻧﺶ را ﺗﺤﻤﻞ ﻨﺪ ، از آﻧﺠﺎ ﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﻗﺴﻤﺘ از داﻧﺶ ﺻﺮﺢ ﺑﻮﺳﻠﻪ ﺳﺎزﻣﺎن و ﺑﻘﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺎرﻨﺎن دروﻧ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻦ اﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮای ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻬﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻪ ﺑﺮﺧ از ﺗﺸﺎﺑﻬﺎت و ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﻬﺎ ﺑﻦ اﻦ دو داﻧﺶ را ﺑﺎﺑﺪ و ﻣﺤﺮک ﻫﺎی ﻻزم را ﺑﺮای ﺎرﻨﺎن در ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺎرﺖ داﻧﺶ ﺧﻮد و ﺗﻘﻮﺖ و اﻓﺰاﺸ ﻣﺤﺘﻮا و ﻣﻀﺎﻣﻦ داﻧﺶ ﺎﻪ ﺳﺎزﻣﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻨﺪ و در ﻣﺤﻂ ﻫﺎی ﺑﺴﺎر رﻗﺎﺑﺘ و ﻮﺎ اﻦ دو ﻧﻮع داﻧﺶ ﻪ ﺑﻪ وﻇﻔﻪ ﺧﺎﺻ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ را ﻧﻤ ﺗﻮان ﺑﺎ آﺳﺎﻧ ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎﺧﺖ .

 

 

 

ﺳﻠﻮل – ۴ در اﻦ ﺳﻠﻮل درﺟﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﺎﻻﺳﺖ و ﻣﺎﻫﺖ وﻇﺎﻒ ﻧﺰ روزﻣﺮه و ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﻦ اﻏﻠﺐ ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﻮاﻧﻦ و روﻪ ﻫﺎی رﺳﻤ را دﻧﺒﺎل ﻣ ﻨﺪ . اﺜﺮ ﻣﺴﺎﺋﻠ ﻪ ﺑﺮای ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺳﻨﺘ اﺗﻔﺎق ﻣ اﻓﺘﺪ ﺑﻪ اﻦ ﺳﻠﻮل ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻪ در آن داﻧﺶ ، ﺰارش ﻫﺎ و ﺎرﻫﺎی روزﻣﺮه ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﻣﺸﺨﺺ ﻣ ﺷﻮد اﻦ ﻗﻮاﻧﻦ ، روﻪ ﻫﺎ و

 

 

ﺗﺎرﺨﻪ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ

 

 

 

ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﻣﻄﻠﺐ ﺟﺪﺪی ﻧﺴﺖ . ﻣ ﺗﻮان ﻔﺖ ﻪ از ﺻﺪﻫﺎ ﺳﺎل ﺶ ﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺷﺮﺘﻬﺎی ﺧﺎﻧﻮاد ، ﺗﺠﺎر ، ﺸﺎورزی ، ﺸﻪ وران و ﺳﺎﺮ ﺣﺮﻓﻪ ﻫﺎ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ﻣﻮرد ﻧﺎز را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪان و ﺷﺎﺮدان ﺧﻮد اﻧﺘﻘﺎل ﻣ داده اﻧﺪ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ در دﻫﻪ اﺧﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ . (ﻫﺎﻧﺲ ، .(۲۰۰۹

 

 

 

ﺑﺎ اﻦ وﺟﻮد ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺑﺮرﺳ ﻫﺎی ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ در دﻫﻪ اﺧﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ .

 

 

 

 

 

در دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪی ﻪ از ﺳﻮی ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان ﺴﺐ و ﺎر اراﺋﻪ ﺮدﺪه ، دﻫﻪ ۱۹۸۰ را دﻫﻪ ﺟﻬﺶ ﻔﺖ (ﺗﺎﺪ ﺑﺮ اﻨﻪ دﺳﺘﺎﺑ ﺑﻪ ﻔﺖ ﺑﻬﺘﺮ ، ﺎرﻨﺎن ﻫﻢ ﺑﺎﺪ از ﻗﺪرت ﻓﺮی ﺧﻮد ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻨﻨﺪ ) .

 

 

 

دﻫﻪ ۱۹۹۰ را دﻫﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳ ﻣﺠﺪد ( اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮاﻨﺪﻫﺎی ﺴﺐ و ﺎر و ﺎﻫﺶ ﻫﺰﻨﻪ ) و دﻫﻪ ۲۰۰۰ را دﻫﻪ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺎ ﻟﻘﺐ داده اﻧﺪ (ﺟﻌﻔﺮی و ﻼﻧﺘﺮ ، .(۱۳۸۲

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۲۶

 

 

 

در ﺣﻮاﻟ ﺳﺎل ﻫﺎی ۱۹۸۰ داﻧﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮاﻨﺪه ای ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ ﺿﺮوری ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ واﻗﻊ ﺷﺪه و در اﻦ زﻣﺎن ﺑﻮد ﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺴﺘﺮده و در ﺗﺸﺮﺢ ﻓﺮاﻨﺪﻫﺎ ،ﺳﺴﺘﻢ ﻫﺎ ، اﺧﺘﺎرو ﻓﺮﻫﻨ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻﺮﺢ و آﺷﺎر در ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻼﻗﺖ و ﻣﺸﺎرﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﺮﻓﺖ (ﻟﻄﻔ ، .(۵۰: ۱۳۸۳

 

 

 

اﻣﺎ ﺗﻤﺮﺰ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه اﻏﻠﺐ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺨﺸ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎد ﺗﺎﺪ دارد و اﻨﺠﺎﺳﺖ ﻪ ﻧﻘﺶ اﺻﻠ در ﺳﻄﺢ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﻣﻄﺮح ﻣ ﺮدد . ﺮا ﻪ اﻦ آﺷﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ ﻪ دﺳﺘﺎﺑ ﺑﻪ ﺳﻄﺤ از رﻓﺘﺎر اﺛﺮ ﺑﺨﺶ ﺑﺮای رﻗﺎﺑﺖ ﻋﺎﻟ و ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﺿﺮوری ﻣ ﺑﺎﺷﺪ و اﻦ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻦ اﺳﺖ ﻪ ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد ﺳﺎزﻣﺎن در ﻧﻈﺮ ﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺎ ﺑﺮای اﻦ ﺎر ﺑﺎﺪ ﺑﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ ، اﻧﺰش ، رﺿﺎﺖ ﻓﺮدی ، اﺣﺴﺎس اﻣﻨﺖ و ﺧﻠ از ﻋﻮاﻣﻞ دﺮ ، ﺎر و ﻫﻤﺎﻫﻨ اﺠﺎد ﻣ ﻨﻢ (وﺞ ، ۲۰۰۰ ، ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از اﻟﻮاﻧ ،.( ۱۳۸۲

 

 

 

اﻣﺮوزه ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر اﻗﺘﺼﺎدی اﺠﺎد ﻧﻤ ﺷﻮد ، ﺑﻠﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻬﻢ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ رﻓﺘﺎر اﺛﺮ ﺑﺨﺶ اﻓﺮاد اﺳﺖ . در ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ اﻣﺮوز ﺗﺎﺪ ﺑﺮ اﻦ اﺳﺖ ﻪ اﻓﺮاد دارای ﻗﺪرت ﻓﺮ ﺮدن و ﺗﺠﺰﻪ و ﺗﺤﻠﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻮﻧﺪ و اﻓﺮاد ﺑﺸﺘﺮ دارای وﻇﺎﻒ ﻋﻘﻼﻧ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﻌﺎﻟﺖ ﻫﺎی ﺑﻌﺪی . ﻫﻤﻨﻦ ﺑﺎﺪ ﺑﻪ ﺎرﻨﺎن آزادی ﻫﺎی ﻓﺮی داد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻮرد ﺎر ﺧﻮد اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﺑﻨﻨﺪ و اﻦ درﺎﻓﺖ ﻫﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت داﻧﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗ آﻧ اﺗﻔﺎق ﻧﻔﺘﺎده اﺳﺖ ﺑﻠﻪ در اﺛﺮ ﺎر و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻃﻮﻻﻧ از دﻫﻪ ۱۹۸۰ ﺑﻪ اﻦ ﻃﺮف ﺷﻞ ﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .

 

 

 

-۱۰-۱-۲-۲ﺗﻌﺮﻒ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ

 

 

 

ﺪ و ﺴﺘﺮد ﻣﻔﻬﻮم داﻧﺶ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﺮش ﺴﺎﻧ در ﺧﺼﻮص ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺷﻞ ﻧﺮد . ﻟﺬا ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان ﻣﺨﺘﻠﻒ از زواﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗ ﺑﻪ آن ﻧﺮﺴﺘﻪ و ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻒ آن ﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ . ﻋﻠ رﻏﻢ اﻦ واﻗﻌﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ از راﺞ ﺗﺮﻦ ﺗﻌﺎرﻒ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ در اﻨﺠﺎ اراﺋﻪ ﻣ ﺷﻮد .

 

 

 

ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﺠﻮﻋﻪ ای از ﻓﻌﺎﻟﺘﻬﺎی ﻣﻨﻈﻢ و ﺳﺴﺘﻤﺎﺗ ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﻔﺘﻪ ﻣ ﺷﻮد ﻪ ﺟﻬﺖ دﺳﺘﺎﺑ ﺑﻪ ارزش ﺑﺰرﺘﺮ از ﻃﺮﻖ داﻧﺶ در دﺳﺘﺮس ﺻﻮرت ﻣ ﺮد . داﻧﺶ در دﺳﺘﺮس ﻠﻪ ﺗﺠﺮﺑﺎت و آﻣﻮﺧﺘﻪ ﻫﺎی اﻓﺮاد

 

 

 

۲۷

 

 

 

ﺳﺎزﻣﺎن و ﻠﻪ اﺳﻨﺎد و ﺰارش ﻫﺎ در داﺧﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ر ﺷﺎﻣﻞ ﻣ ﺷﻮد (ﻣﺮو ،۲۰۰۱ ، ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از اﻟﻮاﻧ ؛۱۳۸۲ ).

 

 

 

ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ در ﺑﺮﺮﻧﺪه رﻓﺘﺎرﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧ ، ﻧﺮش ﻫﺎ و ﻗﺎﺑﻠﺖ ﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧ ، ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻫﺎی ﺴﺐ و ﺎر ، اﻟﻮﻫﻬﺎ ، ﻋﻤﻠﺎت ، روﻪ ﻫﺎ و ﻓﻦ آورﻬﺎی ﺪه اﺳﺖ (وﺞ ، .(۲۰۰۰

 

 

 

در ﺗﻌﺮﻔ دﺮ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻌﺎﻟﺘ ﺗﺠﺎری ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دو ﺟﻨﺒﻪ اﺳﺎﺳ در ﻧﻈﺮ ﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ :

 

 

 

 

 

• درﻧﻈﺮ ﺮﻓﺘﻦ ﻋﻨﺼﺮ داﻧﺶ در ﻓﻌﺎﻟﺖ ﻫﺎی ﺗﺠﺎری ، ﺑﻪ ﻃﻮری ﻪ در ﺗﻤﺎﻣ اﺳﺘﺮاﺗﻬﺎ ﺧﻂ ﻣﺸ و ﺑﺎرﺮی اﻦ اﺻﻮل ، ﻋﻨﺼﺮ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺑﺎرزی ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ .

 

 

• اﺠﺎد ﺳﺮﻣﺎﻪ ﻫﺎی ﻓﺮی ﺳﺎزﻣﺎن : ﻪ ﻫﻢ ﺳﺮﻣﺎﻪ ﻫﺎی ﺷﻤﺎرش ﺷﺪه (ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ) وﻫﻢ ﺳﺮﻣﺎﻪ ﻫﺎی ﺿﻤﻨ (داﻧﺶ ﺷﺨﺼ ) را در ﺑﺮ ﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺘﺎﺞ ﺗﺠﺎری ﻣﺜﺒﺖ آن را در دﺳﺘﻮر ﺎر دارد .

 

 

در ﻋﻤﻞ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ در ﺧﺎرج از ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻨﺎﺳﺎ و ﻣﺸﺨﺺ ﺮدن ﺳﺮﻣﺎﻪ ﻫﺎی ﻓﺮی و اﺠﺎد داﻧﺶ ﺟﺪﺪ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﺗﺮی رﻗﺎﺑﺖ در ﺻﺤﻨﻪ ﺟﻬﺎﻧ و در داﺧﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آﺳﺎن ﻧﻤﻮن دﺳﺘﺮﺳ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ، ﺑﻪ اﺷﺘﺮاک ﺬاﺷﺘﻦ ﻓﺮاﻨﺪﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ و دﺳﺘﺮﺳ ﺑﻪ ﺗﻨﻮﻟﻮژی اﻃﻼﻋﺎﺗ و ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗ ﻣﻄﺮح ﻣ ﺑﺎﺷﺪ ( ﺑﺮﻠ و ﻣﻮرای ،.(۲۰۰۵ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ، ﻓﺮاﻨﺪ ، ﺧﻠﻖ و ﺗﺴﻬﻢ ، اﻧﺘﻘﺎل و ﺣﻔﻆ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻮﻧﻪ ای اﺳﺖ ﻪ ﺑﺘﻮان آن را ﺑﻪ ﺷﻮه ای اﺛﺮ ﺑﺨﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎر ﺑﺮد (ﻫﺎﻓﻤﻦ و ﻫﻤﺎران ،.(۲۰۰۵

 

 

 

-۱۱-۱-۲-۲اﺻﻮل ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ

 

 

 

داوﻧﻮرت ، ۱۰ اﺻﻞ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ اراﺋﻪ داده اﺳﺖ :

 

 

 

 

 

-۱ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺳﺮﻣﺎﻪ ﺬاری اﺳﺖ . داﻧﺶ دارا اﺳﺖ اﻣﺎ اﺛﺮ ﺑﺨﺸ آن ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺳﺮﻣﺎﻪ ﺬاری در دارا ﻫﺎی دﺮ ﻧﺰ ﻫﺴﺖ . ﻫﻢ ﻨﻦ ﺑﺨﺶ زﺎدی از ﻓﻌﺎﻟﺘﻬﺎی ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﻧﺎزﻣﻨﺪ ﺳﺮﻣﺎﻪ ﺬاری ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل :آﻣﻮزش ﺎرﻨﺎن ﻓﻌﺎﻟﺘ اﺳﺖ ﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻪ ﺬاری ﻧﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ .

 

۲۸

 

 

 

-۲ﻣﺪﺮﺖ اﺛﺮ ﺑﺨﺶ داﻧﺶ ﻧﺎزﻣﻨﺪ ﻮﻧﺪ اﻧﺴﺎن و ﺗﻨﻮﻟﻮژی اﺳﺖ . اﻧﺴﺎن و راﺎﻧﻪ ﻫﺮ ﺪام ﻧﻮاﻧﺎ ﺧﺎص ﺧﻮد را دارﻧﺪ . ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل راﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت را ﺳﺮﻊ ﺮدازش ﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﻗﺪرت آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ داده ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ وﻟ داﻧﺶ در ذﻫﻦ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ در آﻧﺠﺎ ﺮدازش ﻣ ﺷﻮد از آﻧﺠﺎ ﻪ داﻧﺶ ﻣﺒﺘﻨ ﺑﺮ داده و اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ اﻦ دو ر ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ . ﻟﺬا ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﺮای ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ اﺛﺮ ﺑﺨﺶ ﻧﺎزﻣﻨﺪ راه ﺣﻠﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻪ اﻧﺴﺎن و داﻧﺶ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻮﻧﺪ ﺑﺰﻧﻨﺪ .

 

 

 

-۳ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺳﺎﺳ اﺳﺖ . ﺑﺮ ﺴ ﻮﺷﺪه ﻧﺴﺖ ﻪ داﻧﺶ ﻗﺪرت اﺳﺖ و ﻟﺬا ﻧﺒﺎﺪ ﺟﺎی ﺗﻌﺠﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﻪ ﻫﺮ ﺲ داﻧﺶ را ﻣﺪﺮﺖ ﺮده ﺎر اﺳﺎﺳ اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ . اﺮ داﻧﺶ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻗﺪرت ، ﻮل و ﻣﻮﻓﻘﺖ اﺳﺖ ، ﺲ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻦ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺮوه ﻫﺎی ﻓﺸﺎر ، ﺗﻮﻃﺌﻪ و دﺳﺴﻪ و ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺳﺎﺳ ﻧﺰ ﻣ ﺑﺎﺷﺪ .

 

 

 

داوﻧﻮرت ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻪ اﺮ در روﻧﺪ و ﺣﻮل و ﺣﻮش ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺷﺎﻫﺪ ﻇﻬﻮر ﺪﺪه ﻫﺎی ﺳﺎﺳ ﻧﺒﺎﺷﻢ ﻣ ﺗﻮان ﺑﻪ اﻦ ﻧﺘﺠﻪ رﺳﺪ ﻪ ﺰی ﺑﺎ ارزش رخ ﻧﺪاده اﺳﺖ . ﺑﻌﻀ از ﻣﺪﺮان ﻓﻌﺎﻟﺘﻬﺎی ﺳﺎﺳ را ﻧﻮﻫﺶ ﻣ ﻨﻨﺪ ، اﻣﺎ ﻣﺪﺮان داﻧﺸ ﺑﺎﺪ ﺗﺰﺑﻦ وﺳﺎﺳﺖ ﻣﺪار ﺑﺎﺷﻨﺪ . آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺪ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﺑﺮای ﺎدﺮی در ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻠﻖ ﻨﻨﺪ .

 

 

 

-۳ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﺪﺮان داﻧﺶ ﻧﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ . ﻣﻘﺼﻮ داوﻧﻮرت از ﻣﺪﺮان داﻧﺶ ، ﻣﺪﺮاﻧ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻪ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ داﻧﺶ ﻫﺎی ﻧﻬﻔﺘﻪ را درﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺮای آن ارزش و اﻋﺘﺒﺎر ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﻧﺪ و اﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺑﺨﺶ دوﻟﺖ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ اﺳﺖ ، ﻣﺪﺮان داﻧﺶ ﺑﺎﺪ اداره ﻨﻨﺪﺎن ﺧﻮﺑ ﺑﺮای داﻧﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ .

 

 

 

-۴ﻣﺰاﺎی ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺳﺮﺸﻤﻪ ﺮﻓﺘﻪ از ﺗﺮﺳﻢ داﻧﺶ اﺳﺖ . ﺗﺮﺳﻢ داﻧﺶ ﺑﻪ ﺗﺮﺳﻢ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎی ذﻫﻨ اﻓﺮاد در واﻗﻊ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻓﻠﺘﺮﻫﺎی ﻣﻔﻬﻮﻣ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻪ ﻣ ﻮﻨﺪ ﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗ را ﻮﻧﻪ ﺑﺒﻨﻢ .

 

 

 

-۵ ﺗﺴﻬﻢ و ﺑﺎرﺮی داﻧﺶ ذاﺗ ﻧﺴﺖ . اﺮ داﻧﺶ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎ ارزش اﺳﺖ و ﻗﺪرت را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد ﻣ آورد ﺮا ﺑﺎﺪ آن را ﺗﺴﻬﻢ ﺮد؟ ﻣﺪﺮان داﻧﺸ ﻪ ﻓﺮض ﻣ ﻨﻨﺪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻌ ﺑﻪ اﻦ ﺮاﺶ دارﻧﺪ . ﻣﺎ ﻣﻤﻦ

 

 

 

۲۹

 

 

 

اﺳﺖ وارد ﺷﺪن دﺮان ﺑﻪ داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻬﺪﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣ آورﻢ ﻣﺮ آﻧﻪ در اﻦ زﻣﻨﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﻻزم اﺠﺎد ﺷﺪه و ﺷﺪﺪاً ﺑﺮاﻧﺨﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻢ .

 

 

 

-۶ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﻌﻨ ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮاﻨﺪﻫﺎی ﺎر داﻧﺶ اﺳﺖ . ﺑﻬﺒﻮد ﺎر داﻧﺸ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻦ اﺳﺖ ﻪ دﺧﺎﻟﺘﻬﺎ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺎﻦ ﻤﺘﺮ ﺷﻮد . ﺎرﻨﺎن ﺑﺎﺪ آزادی ﻋﻤﻞ و اﺳﺘﻘﻼل ﻻزم را در ﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ داﻧﺶ ﻫﺎی ﺧﻮد را در راﺳﺘﺎی ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﺗﺼﻤﻢ ﺮﻬﺎ ﺑﺎر ﺮﻧﺪ .

 

 

 

-۷دﺳﺘﺎﺑ ﺑﻪ داﻧﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮوع ﺎر اﺳﺖ . دﺳﺘﺎﺑ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﻮﻓﻘﺖ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺑﺎ آن ﺗﻀﻤﻦ ﻧﻤ ﺷﻮد . داﻧﺶ را ﺑﺎﺪ ﺑﺎر ﺮﻓﺖ و در ﻓﺮاﻨﺪﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧ وارد ﺮد ﺑﻪ ﻮﻧﻪ ای ﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﺮد ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﺷﻮد . ﺑﺮای ﻣﻮﻓﻘﺖ اﻦ اﻣﺮ ﻧﺰ ﺑﺎﺪ اﻧﺰه ﻫﺎی ﻻزم را در اﻓﺮاد اﺠﺎد ﻧﻤﻮد .

 

 

 

-۸ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﻫﺎه ﺑﻪ ﺎﺎن ﻧﻤ رﺳﺪ . ﻣﻤﻦ اﺳﺖ ﻣﺪﺮان داﻧﺶ ﺗﺼﻮر ﻨﻨﺪ ﻪ اﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧ را ﺗﺤﺖ ﻨﺘﺮل ﺧﻮد ﺑﺮﻧﺪ ﺎر ﺑﻪ ﺎﺎن رﺳﺪه اﺳﺖ . ﻫ وﻗﺖ ﻧﻤ ﺗﻮان ﺗﻌﻦ ﺮد ﻪ ﻪ زﻣﺎﻧ ﺑﺮای ﺎﺎن دادن ﺑﻪ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺎﻓ اﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮری ﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺪﺮﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧ ﻧﺰ ﻧﻤ ﺗﻮان ﻨﻦ ﺎری ﺮد زﺮا ﻧﺎزﻫﺎی داﻧﺸ ﻣﺎ ﻫﻤﻮاره ﺗﻐﺮ ﻣ ﻨﻨﺪ .

 

 

 

-۹ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﻧﺎزﻣﻨﺪ ﻗﺮارداد داﻧﺸ اﺳﺖ . اﺮ داﻧﺶ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻬﻤ اﺳﺖ ﻣ ﻃﻠﺒﺪ ﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧ ﺧﺎص ﺑﻪ آن ﺷﻮد . آﺎ ﺗﻤﺎم داﻧﺸ ﻪ در ذﻫﻦ ﺎرﻨﺎن ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎﺳﺖ ؟ آﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﺎﻟ ﺗﻤﺎم داﻧﺶ ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ ؟درﺻﺪی ﻤﺘﺮی از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻦ ﺮﺳﺸﻬﺎ ﺎﺳﺦ داده اﻧﺪ ، در ﻗﺮاردادﻫﺎی داﻧﺶ ﺑﺎﺪ اﻦ ﻣﻮارد روﺷﻦ ﺷﻮد .

 

 

 

اﺻﻮل ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺣﺎ از آن اﺳﺖ ﻪ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺎ ﻧﻤ ﺮد و زﻣﻨﻪ و ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ﺧﺎﺻ را ﻣ ﻃﻠﺒﺪ ، ﺑﻌﻀ از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻤﻦ اﺳﺖ وﻇﻔﻪ اﺟﺮای ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ را ﺑﻪ ﺑﺨﺸ از ﻣﺪﺮان و

 

 

 

 

 

 

 

۳۰

 

 

 

ﺎ ﺎرﻨﺎن ﺧﻮد ﺗﻔﻮﺾ ﻨﻨﺪ . ﺗﺠﺎرت ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮده اﻧﺪ ﻪ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﺧﻮد را در اﻦ اﻣﺮ درﺮ ﺮده اﻧﺪ .

 

 

 

-۱۲-۱-۲-۲ﻓﺮاﻨﺪ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ

 

 

 

ﻓﺮاﻨﺪ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ از ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺸﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ :

 

 

 

 

 

.۱ﺧﻠﻖ داﻧﺶ (اﺠﺎد)

 

 

 

 

 

* ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺬﺮی

 

 

 

 

 

*ﺑﺮون ﺳﺎزی

 

 

 

 

 

*اﻧﺘﺸﺎر ﺳﺎزی

 

 

 

 

 

.۲اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ

 

 

 

 

 

*اﻧﺘﺸﺎر (ﻧﺸﺮ)

 

 

 

 

 

*ادﻏﺎم

 

 

 

 

ﻣﺰاﺎی ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ

 

 

 

دﻧﻬﺎم ﻫﺸﺖ ﻣﺰاﺎی ﺧﺎص ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ را ﺷﻨﺎﺳﺎ ﻣ ﻨﺪ :

 

 

 

 

 

-۱ﺟﻠﻮﺮی از اﻓﺖ داﻧﺶ : ﺳﺎزﻣﺎن را ﻗﺎدر ﻣ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺗﺨﺼﺺ ﻓﻨ و ﺣﺎﺗ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﺮده و از اﻓﺖ داﻧﺶ ﺣﺎﺗ ﻪ از ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘ ، اﺧﺮاج و … ﻧﺎﺷ ﻣ ﺷﻮد ﺟﻠﻮﺮی ﻨﺪ .

 

 

 

-۲ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺼﻤﻢ ﺮی :ﻧﻮع ﻔﺖ داﻧﺶ ﻣﻮرد ﻧﺎز ﺑﺮای ﺗﺼﻤﻢ ﺮی اﺛﺮ ﺑﺨﺶ ﺷﻨﺎﺳﺎ ﻣ ﻨﺪ و دﺳﺘﺮﺳ ﺑﻪ آن داﻧﺶ را ﺗﺴﻬﻞ ﻣ ﻨﺪ .

 

 

 

-۳اﻧﻌﻄﺎف ﺬﺮی و اﻧﻄﺒﺎق ﺬﺮی :ﺑﻪ ﺎرﻨﺎن اﺟﺎزه ﻣ دﻫﺪ درک ﺑﻬﺘﺮی از ﺎر ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورده راه ﺣﻞ ﻫﺎی ﻧﻮآوراﻧﻪ را ﻣﻄﺮح ﻨﻨﺪ، ﺑﺎ ﺳﺮﺮﺳﺘ ﻣﺴﺘﻘﻢ ﻤﺘﺮ ﺎر ﻨﻨﺪ و ﻤﺘﺮ ﻧﺎز ﺑﻪ ﻣﺪاﺧﻼت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .

 

 

 

۴ﻣﺰﺖ- رﻗﺎﺑﺘ : ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ را ﻗﺎدر ﻣ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺎﻣﻼً ﻣﺸﺘﺮﺎن ، دﺪﺎﻫﻬﺎ و ﺑﺎزار رﻗﺎﺑﺖ را درک ﺮده ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺎﻓﻬﺎ و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎی رﻗﺎﺑﺘ را ﺷﻨﺎﺳﺎ ﻨﻨﺪ .

 

 

 

-۵ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﺎدراﺗ :ﺗﻮاﻧﺎ ﺳﺎزﻣﺎن را در ﺳﺮﻣﺎﻪ ﺬاری در ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧ ﺑﺮای ﻣﺎﻟﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻣ ﺑﺨﺸﺪ .

 

 

 

 

 

-۶اﻓﺰاﺶ ﻣﺤﺼﻮل : ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن اﺟﺎزه ﻣ دﻫﺪ ﻪ داﻧﺶ را در ﺧﺪﻣﺎت و ﻓﺮآوردﻫﺎ ﺑﻪ ﺎر ﺮد .

 

 

 

 

 

-۷ﻣﺪﺮﺖ ﻣﺸﺘﺮی (ﻣﺸﺘﺮی ﻣﺪاری ): ﺳﺎزﻣﺎن را ﻗﺎدر ﻣ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺸﺘﺮ ﺧﺪﻣﺎت رﺳﺎﻧ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮی را اﻓﺰاﺶ دﻫﺪ .

 

 

 

-۸ﺑﻪ ﺎرﺮی ﺳﺮﻣﺎﻪ ﺬاری ﻫﺎ در ﺑﺨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻪ اﻧﺴﺎﻧ (رادﻨ ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻟﻄﻔ ،.(۷۴:۱۳۸۳

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۳۳

 

 

 

-۱۴-۱-۲-۲ﻣﺪﻟﻬﺎی ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ اﻟﻒ) ﻣﺪل ﻋﻤﻮﻣ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن

 

 

 

ﺷﻞ ۷-۲ ﻣﺪل ﻋﻤﻮﻣ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ . ﻫﻤﺎﻧﻮﻧﻪ ﻪ در ﻣﺪل ﻣﺬﻮر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣ ﺷﻮد ، ﻣﺪل ﻋﻤﻮﻣ داﻧﺶ از ﻬﺎر ﻓﻌﺎﻟﺖ اﺻﻠ ﺗﺸﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ :

 

ﻧﻬﺪاری

 

 

 

داﻧﺶ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ﺗﺒﺪﻞ	ﻣﺪل ﻋﻤﻮﻣ	ﺧﻠﻖ داﻧﺶ
داﻧﺶ	داﻧﺶ در
		ﺟﺪﺪ
	ﺳﺎزﻣﺎن

 

 

 

 

 

 

 

 

ﺑﺎرﺮی

 

 

 

داﻧﺶ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ﺷﻞ :۷-۲ ﻣﺪل ﻋﻤﻮﻣ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن (ﻧﻮﻣﻦ و ﻨﺎرد،.(۲۰۰۸

 

 

 

-۱اﺠﺎد داﻧﺶ :اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ : در ﺑﺮﺮﻧﺪه ﻓﻌﺎﻟﺘﻬﺎ اس ﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ورود داﻧﺶ ﺟﺪﺪ ﺑﻪ ﺳﺴﺘﻢ اﺳﺖ ﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ، ﺸﻒ و ﺗﺴﺨﺮ داﻧﺶ ﻣ ﺷﻮد .

 

 

 

-۲ﺣﻔﻆ ﻧﻬﺪاری داﻧﺶ : ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﻌﺎﻟﺘﻬﺎ ﻪ داﻧﺶ را در ﺳﺴﺘﻢ ﻣﺎﻧﺪﺎر ﻣ ﻨﺪ در اﻦ راﺳﺘﺎ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻦ ﻋﺎﻣﻠ ﻪ اﺷﺎره ﻣ ﻨﻨﺪ ﺣﻔﻆ ﺳﺎزﻣﺎﻧ اﺳﺖ و آن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻮاﻧﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮای ﺣﻔﻆ و ﻧﻬﺪاری داﻧﺶ . ﻧﺘﻪ ﻣﻬﻤ ﻣﻪ دﻨ و ﺎرﺑ (۲۰۰۷) ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﻣ ﻨﻨﺪ اﻦ اﺳﺖ ﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﺻﺮﻓﺎً ﺗﻮاﻧﺎ ﻧﻬﺪاری داﻧﺶ ﻫﺎی ﺻﺮﺢ را دارد اﺮ. ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دﺳﺘﺎﺑ ﺑﻪ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﻣﻮﺛﺮ

 

 

 

۳۴

 

 

 

ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﺒﺎﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﺠﺎد و اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﺑﺴﻨﺪه ﻨﻨﺪ . آﻧﻬﺎ از ﺣﺎﻓﻈﻪ دﺮی ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﺮدی ﺎد ﻣ ﻨﻨﺪ . اﻦ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻦ ﻣﻨﺒﻊ و ﻣﺨﺰن داﻧﺶ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ . ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺻﺮﻓﺎً زﻣﺎﻧ ﻣﻮﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪﺑﻮد ﻪ اﻦ دو ﻧﻮع ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧ در ﻨﺎر ﻫﻢ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺪﺮ را ﺗﻘﻮﺖ ﻨﻨﺪ . ﻧﺘﻪ دﺮی ﻪ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮن ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﻣ ﻨﻨﺪ وﺟﻮد ﻣﺮاﺰ و درﺎه ﻫﺎی داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ .ﻣﺮاﺰ و درﺎﻫﻬﺎی داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن در ﺣﻘﻘﺖ ﺎﻧﻮن ﺟﻤﻊ آوری ،ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫ و اﻧﺘﺸﺎر داﻧﺶ ﻣ ﺑﺎﺷﻨﺪ . اﻦ ﻣﺮاﺰ ﻣﻤﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺰ ﺎ ﻣﺠﺎزی ﺑﺎﺷﻨﺪ . ﻫﺪف از اﺠﺎد اﻦ ﻣﺮاﺰ ﻫﺪاﺖ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺳﻮی ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ در داﺧﻞ ﺎ ﺧﺎرج ﺳﺎزﻣﺎن ﻣ ﺑﺎﺷﺪ . در اﻦ ﻣﺮاﺰ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎی داﻧﺶ ﺗﻬﻪ ، ﻧﻬﺪاری و ﺑﻪ ﻫﻨﺎم ﺳﺎزی ﻣ ﺷﻮﻧﺪ . اﻦ ﻣﺮاﺰ در اﺻﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﺎط اﻧﺸﻌﺎب ﺗﻠﻘ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ ﻪ دﺳﺘﺮﺳ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﻨﺒﻊ داﻧﺶ از ﻃﺮﻖ آﻧﻬﺎ ﺻﻮرت ﻣ ﺮد . ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻗﻘﺘﺮ اﻦ ﻪ ﻣﺮاﺰ درﺎﻫﻬﺎی داﻧﺶ ﻣ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻠﻪ ﺟﺮﺎﻧﺎت داﻧﺶ از آﻧﻬﺎ ﻋﺒﻮر ﻣ ﻨﻨﺪ . وﺟﻮد اﻦ ﻣﺮاﺰ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺎر و

 

 

 

اﻧﺴﺠﺎم ﻣﺤﺘﻮای داﻧﺶ از ﺑﺴﺎری دوﺑﺎره ﺎری ﻫﺎ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در ﺴﺐ داﻧﺶﺟﻠﻮﺮی ﻣ ﻨﺪ .

 

 

 

 

 

-۳ﺗﺒﺪﻞ و اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ: اﺷﺎره ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﺘﻬﺎ دارد ﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺟﺮﺎن داﻧﺶ از ﺑﺨﺶ ﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺎ ﻧﻔﺮ دﺮی را ﺷﺎﻣﻞ ﻣ ﺷﻮد و ﺷﺎﻣﻞ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﺮﺟﻤﻪ ، ﺗﺒﺪﻞ ، ﺗﻔﺴﺮ و ﺗﺼﻔﻪ داﻧﺶ ﻣ ﺷﻮد .

 

 

 

-۴ﺑﺎرﺮی داﻧﺶ : ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻌﺎﻟﺘﻬﺎ ﻣ ﺷﻮد ﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﺟﺮای داﻧﺶ در ﻓﺮاﻨﺪﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﻫﺴﺘﻨﺪ (اﺑﻄﺤ و ﺻﻠﻮاﺗ ،.(۱۳۸۵ :۴۷-۴۹

 

 

 

ب) ﻣﺪل ﺑ ﻣﻦ

 

 

 

 

 

ﺑ ﻣﻦ (۲۰۰۹) ﻫﺸﺖ ﻣﺮﺣﻠﻪ را ﺑﺮای ﻓﺮاﻨﺪ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺸﻨﻬﺎد داده اﺳﺖ :

 

 

 

 

 

-۱ ﺷﻨﺎﺳﺎ ﺮدن : ﺗﻌﻦ ﺻﻼﺣﺖ ﻫﺎی دروﻧ ، ﻣﻨﺒﻊ اﺳﺘﺮاﺗی ، ﻗﻠﻤﺮو داﻧﺶ . -۲ ﺗﺴﺨﺮ ﺮدن : رﺳﻤ ﺮدن داﻧﺶ ﻣﻮﺟﻮد

 

 

 

۳۵

 

 

 

-۳ اﻧﺘﺨﺎب ﺮدن : ﺗﻌﻦ ارﺗﺒﺎط داﻧﺶ ، ارزش و وﻗﺖ ، رﻓﻊ داﻧﺶ ﻫﺎی ﻧﺎﺳﺎزﺎر -۴ ذﺧﺮه ﺮدن : ﻣﻌﺮﻓ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺷﺪه در ﻣﺨﺰن داﻧﺶ ﺑﺎ اﻧﻮاع اﻟﻮﻫﺎی داﻧﺶ

 

-۵ ﺨﺶ ﺮدن :ﺗﻮزﻊ داﻧﺶ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﻨﻨﺪﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﺎر ﺑﺮ ﺎﻪ ﻋﻼﻗﻪ و ﺎر و ﺗﺸﺮ ﻣﺴﺎﻋ داﻧﺶ در ﻣﺎن ﺮوﻫﻬﺎ.

 

 

 

-۶ ﺑﻪ ﺎر ﺑﺮدن : ﺑﺎزﺎﻓﺘﻦ و اﺳﺘﻔﺎده داﻧﺶ در ﺗﺼﻤﻢ ﺮﻬﺎ ، ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ، ﺧﻮدﺎر ﺮدن و ﺸﺘﺒﺎﻧ ﺎر و ﻣﺪدﺎری ﺷﻐﻞ آﻣﻮزش

 

 

 

-۷ اﺠﺎد ﺮدن : ﺗﻮﻟﺪ داﻧﺶ ﺟﺪﺪ در ﺣﻦ ﺗﺤﻘﻘﺎت ،ﺗﺠﺮﺑﻪ ،ﺮدن ﺎر و ﻓﺮ ﺧﻼق.

 

 

 

-۸ ﺗﺠﺎرت ﺮدن : ﻓﺮوش و ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ، ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﺮﺿﻪ ﺮدن داﻧﺶ ﺟﺪﺪ ﺑﻪ اﺑﺰار در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت (ﺑ ﻣﻦ ،.(۲۰۰۹

 

 

 

ج) ﻣﺪل اﺳﺘﻮﻫﺎﻟﺲ

 

 

 

 

 

ﻣﺪل اﺳﺘﻮﻫﺎﻟﺲ ۲۰۰۱)،ﻧﻘﻞ از ﺣﺴﻨ ،(۱۳۸۵، ﺗﺎﺪ زﺎدی روی ﻓﺮاﻨﺪﻫﺎی داﻧﺶ دارد. اﻦ ﻣﺪل اﺳﺘﺮاﺗی ﻫﺎی ۶ ﺎﻧﻪ ای را ﺑﻪ ﺷﺮح زﺮ اراﺋﻪ ﺮده اﺳﺖ :

 

 

 

-۱ﺟﺴﺘﺠﻮی داﻧﺶ ﺟﺪﺪ : در اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺑﺎﺪ در ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻧﺒﺎل داﻧﺶ ﻫﺎی ﺟﺪﺪ ﺑﺮدد . اﻦ ﺣﻮزه ﻫﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ در درون ﺳﺎزﻣﺎن و ﺎ ﺑﺮون از آن ﺑﺎﺷﻨﺪ .

 

 

 

-۲ از اﺳﺘﺮاﺗی ﻫﺎی ﻣﻬﻤ ﻪ اﻦ ﻣﺪل اراﺋﻪ ﻣ دﻫﺪ اﺠﺎد داﻧﺶ از ﻃﺮﻖ ﺎدﺮی اﺳﺖ . از ﺗﺎﺪات اﺻﻠ اﻦ ﻣﺪل دﺳﺘﺎﺑ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺎدﺮﻧﺪه اﺳﺖ زﺮا ﺳﺎزﻣﺎن ﺎد ﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان از اﺑﻌﺎد اﺻﻠ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﺖ اﺳﺖ ، ﺑﺎﺪ زﻣﻨﻪ ای ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد ﻪ اﻓﺮاد از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت و ﺗﺠﺎرب ﺧﻮد ﺎد ﺑﺮﻧﺪ .

 

 

 

-۳ذﺧﺮه ﺳﺎزی : اﺮ ﺳﺎزو ﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻧﻬﺪاری داﻧﺶ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺨﺶ ﻋﻈﻤ از آن ﺑﻪ ﻣﺮور از ﺑﻦ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ .

 

 

 

۳۶

 

 

 

-۴ﺗﻮزﻊ : اﺟﺮای ﻣﻮﻓﻖ اﻦ اﺳﺘﺮاﺗی ﺗﺎ ﺣﺪود زﺎدی ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨ ﺳﺎزﻣﺎن واﺑﺴﺘ دارد. اﺮ ﺗﻮزﻊ داﻧﺶ در ﻓﺮﻫﻨ ﻣﻮرد ﺗﺎﺪ ﻗﺮار ﻧﺮﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻼش ﻫﺎی ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺑﺎ ﺷﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .

 

 

 

-۵ﺣﺬف داﻧﺶ ﻫﺎی زاﺋﺪ(دور رﺨﺘﻦ): ﺗﺼﻮر ﺬﺷﺘﺎن ﺑﺮ اﻦ ﺑﻮد ﻪ ﻫﺮ ﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺴﺎن ﺑﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ راه ﺣﻞ ﻫﺎی ﺑﻬﺘﺮی را ﺗﺪوﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد.اﻣﺮوزه اﻦ ﺗﺼﻮر ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد ﻗﺮار ﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ زﺮا اﻃﻼﻋﺎت زﺎد اﻟﺰاﻣﺎ ً ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد راه ﺣﻠﻬﺎ ﻧﻤ ﺷﻮد ﺑﻠﻪ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ ﻫﺎی ﺻﺤﺢ و ﺑﻪ ﻫﻨﺎم ﻣﻮرد ﺗﺎﺪ اﺳﺖ .

 

 

 

اﻦ اﺳﺘﺮاﺗی ﺑﺮ ﺣﺬف داﻧﺶ ﻫﺎ و ﻫﻤﻨﻦ ﻧﺮش ﻫﺎی ﻗﺪﻤ و ﻣﺤﺮب ﺗﺎﺪ دارد . در ﻣﺪﺮﺖ اﻦ اﺳﺘﺮاﺗی ﺑﺮﻫﺪف داﻧﺸﻬﺎ وﻫﻤﻨﻦ ﻧﺮﺷﻬﺎی ﻗﺪﻤ وﻣﺠﺮب ﺗﺎﺪ دارد . درﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ ﺗﻐﺮی ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻣ ﺑﺎﺷﺪﻪ درراﺳﺘﺎی اﻃﺮاف ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ، ﻟﺬاداﻧﺸﻬﺎی ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ وﻣﺨﺮب ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺰان ﺗﻐﺮ را ﻋﻮض ﻨﺪ .

 

 

 

-۶ ﺑﻪ ﺎرﺮی داﻧﺶ ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺧﻮد ارزﺷﻤﻨﺪ ﻧﺴﺖ، زﻣﺎﻧ ارزﺷﻤﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮدﻪ ﺑﻪ ﺎرﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد، داﻧﺸﻤﻨﺪی ﻪ ازداﻧﺶ ﺧﻮدﻫﻮﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ای ﻧﻤﻨﺪﻗﻄﻌﺎًداﻧﺶوی ﺑﺮای دﺮان ﻫ ارزﺷ ﻧﺨﻮاﻫﺪداﺷﺖ (ﻫﺎﻟﺲ، ۲۰۰۱ ،ﻧﻘﻼزﺣﺴﻨ ،.(۱۳۸۵

ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت

 

 

 

ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت وﺳﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗ در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻋﺼﺮ اﻧﻔﺠﺎر اﻃﻼﻋﺎت و ﻋﺼﺮ ﺗﻐﺮات ﺳﺮﻊ ﻧﺎﻣﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ، از ﺟﺎﺎﻫ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ﻪ اداﻣﻪ ﺣﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از اﻦ اﺑﺰار ﻧﺎﻣﻤﻦ ﻣ ﻧﻤﺎﺪ.

 

 

 

ﺑﻬﺮه ﺮی از اﻣﺎﻧﺎت ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗ و ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ آﻧﻬﺎ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ و ﺷﻤﻮل ﺗﺎﺛﺮات ﺑﺮ ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺶ و ﺷﻮه اﻧﻄﺒﺎق ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﺮات ﻣﺤﻄ اﻣﺮی اﺳﺖ ﻪ اﺟﺒﺎرﺷﺪه اﺳﺖ .

 

 

 

 

 

۴۴

 

 

 

-۱-۳-۲اﻃﻼﻋﺎت

 

 

 

اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دادﻫﻬﺎ اﻃﻼق ﻣ ﺮدد ﻪ دارای ﻣﻔﻬﻮﻣ ﺧﺎص ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﺳﺘﻔﺎده ﻨﻨﺪﺎن از آﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ آﻧﻬﺎ را ﺮدآوری، ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی و ﺗﻠﺨﺺ ﻧﻤﻮده و در ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺿﺮوری ﺲ از ﺗﺠﺰﻪ و ﺗﺤﻠﻞ و ﺗﻔﺴﺮ، ﻣﻮرد ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری ﻗﺮاردﻫﻨﺪ. اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از داده ﻫﺎ ﻪ در ﺑﺎﻓﺘ ﺑﺎ ﻣﻌﻨ ﺟﺎی ﺮﻓﺘﻪ و در اﺧﺘﺎر درﺎﻓﺖ ﻨﻨﺪه ﻗﺮار داده ﻣ ﺷﻮد ﺗﺎ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮای ﺗﺼﻤﻢ ﺮی اﺳﺘﻔﺎده ﻨﺪ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﻀﻤﻦ اﻧﺘﻘﺎل و درﺎﻓﺖ آﺎﻫ و داﻧﺶ اﺳﺖ. اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎز اوﻟﻪ ﻫﺮﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﻢ ﺮی اﺳﺖ. ﻫﺪف اﻃﻼﻋﺎت،در ﻫﺮ زﻣﺎن ﺑﺎﺪ اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﺎ ﻣﺎﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ. اﻫﺪاف اﺻﻠ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: آﺎﻫ دادن، ارزﺎﺑ ﺮدن، ﺗﺮﻏﺐ ﺮدن، ﺧﻠﻖ ﻣﻔﺎﻫﻢ ﺟﺪﺪ، ﺗﻌﺮﻒ ﻣﺴﺌﻠﻪ، ﺗﺼﻤﻢ ﺮی ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﺰی ، آﺷﻨﺎ ﺳﺎزی ، ﻨﺘﺮل ﺮدن و ﺗﺤﻘﻖ (ﻣﻬﺪوی ،.(۱۶۹:۱۳۷۹

 

 

 

-۱-۱-۳-۲ارزش اﻃﻼﻋﺎت

 

 

 

درواﻗﻊ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮاد ﺧﺎم ﺗﺼﻤﻤﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺪﺮان را ﺗﺸﻞ ﻣ دﻫﺪ و آﻧﻪ اﻣﺮوزه ﻧﺤﻮه ﺗﻮزﻊ ﻗﺪرت را در ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻌﻦ ﻣ ﻨﺪ، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ﻗﺒﻠ، ﻧﺤﻮه ﺗﻮزﻊ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاﻨﺪ ﺗﺼﻤﻢ ﺮی و ﺗﺎﺛﺮ اﻃﻼﻋﺎت در ﺗﺼﻤﻢ ﺮی ﻣ ﺗﻮان اﻦ ﻧﺘﺠﻪ را ﺮﻓﺖ ﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻘﺶ ﺗﻌﻦ ﻨﻨﺪه ای در ﺗﺼﻤﻢ ﺮی دارد . ارزش اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺴﺘ ﻣﺴﺘﻘﻢ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﻨﻨﺪه،زﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده و ﻣﻮﻗﻌﺖ اﺳﺘﻔﺎده دارد (رﺿﺎﺋﺎن،.(۱۳۸۴

 

 

 

درواﻗﻊ اﻃﻼﻋﺎت ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﻮان اﻓﺮاد ﺑ اﻓﺰاﺪ. اﻃﻼﻋﺎت در ﺻﻮرﺗ ﻣ ﺗﻮاﻧﺪﺎرا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪﻪ دارای ﻣﻌﺎرﻫﺎ ﻮن ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮدن، ﺻﺤﺢ ﺑﻮدن و ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻮدن ﺑﺎﺷﺪ (ﻣﺘﻞ،.(۲۰۰۳

 

 

 

از دﺪﺎه ﺑﺮﺧ از ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان اﻃﻼﻋﺎﺗ ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﺪ و ﺛﻤﺮﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﻪ دارای و ﺻﺤﺖ، اﻋﺘﺒﺎر، ﻗﺎﺑﻠﺖ اﻋﺘﻤﺎد، ﺳﻬﻮﻟﺖ در اﺳﺘﻔﺎده، اﻧﻌﻄﺎﻓﺬﺮی واﻔﺎی ﻧﻘﺶ ﻫﻤﺎﻧ اﺳﺖ (ﺳﻮﺰاک،.(۲۰۰۱

 

 

 

دﺮﻮﻧ ﻓﺮاﺮ،ﻣﺤﻂ ﺴﺐ و ﺎر را ﺗﻐﺮ داده اﺳﺖ و ﻣﻮﺟﺐ ﺮدﺪه ﻪ ﺿﺮورت ﺑﺎرﺮی ﺳﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗ وﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ روز ﺑﻪ روز اﻓﺰون ﺷﻮﻧﺪ :

 

 

 

۴۵

 

 

 

.۱ﺟﻬﺎﻧ ﺷﺪن اﻗﺘﺼﺎد

 

 

 

 

 

.۲ﺗﺒﺪﻞ اﻗﺘﺼﺎدﻫﺎ و ﺟﻮاﻣﻊ ﺻﻨﻌﺘ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﺧﺪﻣﺎﺗ ﺑﺮ ﺎﻪ داﻧﺶ واﻃﻼﻋﺎت (ﻻودن وﻻردن،.(۱۳۷۷

 

 

 

 

 

ﺟﻬﺎﻧ ﺷﺪن اﻗﺘﺼﺎد، ارزش اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺴﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﺮده و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﻦ اﻣﺮ، ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﺗﺎزه ای ﻧﺰ ﺑﻮﺟﻮدآورده اﺳﺖ . اﻣﺮوزه ﻧﻈﺎﻣﻬﺎی اﻃﻼع رﺳﺎﻧ راه ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺗﻮاﻧﺎ ﺗﺠﺰﻪ و ﺗﺤﻠﻞ اﻗﺘﺼﺎد و ﻣﺪﺮﺖ در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧ را ﺑﺮای ﺷﺮﺖ ﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣ ﺳﺎزﻧﺪ. ﻨﺘﺮل ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻓﻌﺎﻟﺖ دارﻧﺪ، ﻧﺎزﻣﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی اﺳﺖ ﻪ از ﻃﺮﻖ ﺳﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗ ﻣﻬﺎ ﻣ ﺮدﻧﺪ. ازدﺪﺎه ﻣﺪﺮﺘ ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎﺗ ﺰی ﺑﺴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از دﺳﺘﺎه ﺳﺎده ﺎ درون داد، ﻓﺮآﻨﺪ وﺑﺮون داد اﺳﺖ . از اﻦ دﺪﺎه ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎت راه ﺣﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧ و ﻣﺪﺮﺘ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﻣﺤﻂ ﺑﻪ ﺎری داﻧﺶ ﻓﻨ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ (ﻫﻤﺎن ﻣﻨﺒﻊ،.(۲۷

 

 

 

-۲-۳-۲ﺗﻨﻮﻟﻮژی

 

 

 

ﺑﺮای ﺗﻨﻮﻟﻮژی ﺗﻌﺎرﻒ ﻮﻧﺎﻮﻧ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻪ اﺮﻪ ﻫﺮ در ﻗﺎﻟﺐ ﻋﺒﺎرات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎن ﺷﺪه اﻧﺪ، وﻟ ﻫﻤﻪ اﻧﻬﺎ دارای وﺟﻮه ﻣﺸﺘﺮک ﻫﺴﺘﻨﺪ .

 

 

 

ﻓﺮﻫﻨ ﻻروس ﺗﻨﻮﻟﻮژی را  ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺑﺰارﻫﺎ، ﺷﻮه و روﺷﻬﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻮﻧﺎﻮن ﺻﻨﻌﺖ”

 

 

 

 

 

ﺗﻌﺮﻒ ﺮده اﺳﺖ.

 

 

 

 

 

داﺮه اﻟﻤﻌﺎرف آﻣﺮﺎﻧﺎ، ﺗﻨﻮﻟﻮژی را ﻨﻦ ﺗﻮﺻﻒ ﻣ ﻨﺪ ﺗﻨﻮﻟﻮژی ﺑﻪ ﺷﻮه ﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺷﺎ و اﻧﺠﺎم ﺎر اﻃﻼق ﻣ ﺷﻮد .”

 

 

 

اﺳﺎپ ﺗﻨﻮﻟﻮژی را ﻣﺘﺸﻞ از ﻬﺎر ﺟﺰء ﺳﺨﺖ اﻓﺰار، ﻧﺮم اﻓﺰار، ﻧﺮوی اﻧﺴﺎﻧ ، و ﻣﺪﺮﺖ داﻧﺴﺘﻪ ﻪ در ارﺗﺒﺎط ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺪﺮ ﺑﻮده و در ﻓﻀﺎی ﻣﻠ ﺗﻨﻮﻟﻮژ ﻋﻤﻞ ﻣ ﻨﻨﺪ . ﺗﻨﻮﻟﻮژی ﻫﻢ ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎﺻﻞ اﺪه ﻫﺎی

 

 

 

 

 

 

 

۴۶

 

 

 

ﺟﺪﺪ ﺑﺎﺷﺪ (ﻧﻮآوری اﻧﺘﻘﺎل ﺎﻓﺘﻪ ) و از ﻃﺮﻖ ﺗﻮاﻧﺎ ﻫﺎی ﺑﻮﻣ ﺣﺎﺻﻞ ﺮدد. در ﻫﺮ ﻬﺎر ﻋﻨﺼﺮ اﺳﺎﺳ ﻧﻨﻮﻟﻮژی را ﻣ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﺮ ﻧﺸﺎن داد:

 

 

 

١. ﺗﻨﻮﻟﻮژی ﻪ در اﺷﺎ ﻣﺘﺒﻠﻮر اﺳﺖ و ﺑﻪ آن ﻓﻦ اﻓﺰارﻮﻨﺪ .

 

 

 

٢. ﺗﻨﻮﻟﻮژی ﻪ در اﻓﺮاد ﻣﺘﺒﻠﻮر اﺳﺖ و ﺑﻪ آن اﻧﺴﺎن اﻓﺰارﻮﻨﺪ .

 

 

 

٣. ﺗﻨﻮﻟﻮژی ﻪ در ﻣﺪار ﻪ ﻣﺘﺒﻠﻮر اﺳﺖ و ﺑﻪ آن اﻃﻼﻋﺎت اﻓﺰارﻮﻨﺪ .

 

 

 

۴. ﺗﻨﻮﻟﻮژی ﻪ در ﻧﻬﺎدﻫﺎ ﻣﺘﺒﻠﻮراﺳﺖ و ﺑﻪ ان ﺳﺎزﻣﺎن اﻓﺰارﻮﻨﺪ .

 

 

 

۵. ﺑﻪ ﻃﻮرﺧﻼﺻﻪ ﺗﻨﻮﻟﻮژی داﻧﺶ ﻋﻠﻤ، ﻣﻬﻨﺪﺳ و ﻣﺪﺮﺘ اﺳﺖ ﻪ ﻃﺮح، ﺗﻮﻟﺪ و اﺷﺎﻋﻪ ﺎﻻ ﺎ ﺧﺪﻣﺎت را ﻣﻤﻦ ﻣ ﺳﺎزد.(ﻣﻬﺪوی ،.(۱۳۷۹

 

 

 

-۳-۳-۲ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت

 

 

 

ﺗﻌﺮﻒ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﻟﻞ ﻣﺎﻫﺖ ﺗﻐﺮﺬﺮی آن ﺑﺎﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﺮش دﻨﺎﻣ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﺳﺘﺎﺗ . ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺸﺘﺮ اﺳﺘﺮاﺗی ﺎ اﻧﺪﺸﻪ، ﻓﺮی و اﺑﺰار در ﺣﻮزه اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻮآوری اﺳﺖ، ﺗﻌﺮﻒ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻣ ﺗﻮان ﺑﻪ ازﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ داﻧﺴﺖ :

 

 

 

.۱ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﺮاﺗی اﺳﺖ . .۲ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺴﺮی ﻣﻔﺎﻫﻢ و ﻓﺮاﺳﺖ . .۳ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺴﺮی اﺑﺰاراﺳﺖ . .۴ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻮآوری اﺳﺖ

 

 

 

.۵ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ . (زرﺮ،.(۱۳۸۲

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۴۷

 

 

 

ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺗﻤﺎﻣ اﺷﺎل ﺗﻨﻮﻟﻮژی ﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺮدازش، ذﺧﺮه ﺳﺎزی و اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﻪ در ﻗﺎﻟﺐ اﻟﺘﺮوﻧ ﺻﻮرت ﻣ ﺬﺮد. ﺗﺠﻬﺰات ﻓﺰ ﻪ ﺑﺮای اﻦ اﻫﺪاف ﺑﻪ ﺎر ﻣ ﺑﺮﻧﺪ، ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺎﻣﻮﺗﺮ، ﺷﺒﻪ و ﺗﺠﻬﺰات ارﺗﺒﺎﻃ ، ﻓﺲ .ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی اﻟﺘﺮوﻧ.

 

 

 

در واﻗﻊ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺰی ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﻮاﻧﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗ ﺎﻣﻮﺗﺮ اﺳﺖ. اﻣﺮوزه ﺎﻣﻮﺗﺮ ﻧﻘﺸ ﻣﺘﻔﺎوت از ﺬﺷﺘﻪ اﻔﺎ ﻣ ﻨﺪ، ﺎرﺑﺮد اﻣﺮوزی ﺎﻣﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺤﺚ ارﺗﺒﺎﻃ آن اﺳﺖ، در ﺻﻮرﺗ ﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺳﻨﺘ از ﺎﻣﻮﺗﺮ ﺑﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ذﺧﺮه ﺳﺎزی و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﻮد. وﻟ در دﻧﺎی اﻣﺮوز ﺎﻣﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺪﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ اﺠﺎد ﺷﺒﻪ ﻫﺎ ﺷﺪه اﻧﺪ (ﻟﻮﺎس،.(۲۰۱۰

 

 

 

ﻣ ﺗﻮان ﻔﺖ ﻪ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺗﻌﺮﻒ ﻣﺤﺪود ﺷﺒﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻨﺂوری ﺳﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗ اﺷﺎره دارد و ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار، ﺑﺎﻧ اﻃﻼﻋﺎﺗ، ﺷﺒﻪ ﻫﺎی ﻧﺮم اﻓﺰار و دﺮ اﺑﺰارﻫﺎ ﻣ ﺑﺎﺷﺪ . در اﻦ ﺗﻌﺮﻒ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﺮ ﺳﺴﺘﻢ ﺳﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗ در ﻧﻈﺮﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد. ﺑﺮﺧ ﻣﻮاﻗﻊ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﺳﺴﺘﻢ ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗ ﻣﺪﺮﺖ ﻧﺰ ﺑﺎر ﻣ ﺑﺮﻧﺪ و ﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻔﻬﻮم ﺴﺘﺮده، در ﺑﺮﺮﻧﺪه ﻨﺪﻦ ﺳﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗ،ﺎرﺑﺮان و ﻣﺪﺮﺖ ﺑﺎر رود(ﺗﻮرﺑﺎن،.(۲۰۰۶

 

 

 

ﺸﺮﻓﺘﻬﺎی ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه در زﻣﻨﻪ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻣ ﺗﻮان ﺑ واﺳﻄﻪ ﻧﺎﺷ از ﺸﺮﻓﺖ اﺧﺮ داﻧﺶ ﻣﺮواﻟﺘﺮوﻧ داﻧﺴﺖ . زﺮا ﻧﺘﺎﺞ ﻋﻠﻤ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻨﺂوری ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه در ﻋﺮﺻﻪ ﺗﺮاﻧﺰﺴﺘﻮرﻫﺎ، ﻧﻤﻪ ﻫﺎدی ﻫﺎ و ﻣﺪارﻫﺎی ﺎرﻪ و ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎ ﻨﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ ﻪ اﻣﺮوزه ﺗﻤﺎﻣ ﺷﺎﺧﺼﻪ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎد را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﺮﺧﻮد دارﻧﺪ .

 

 

 

ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت اﻣﺮوزه ﻧﻘﺶ ﺴﺒ را دارد ﻪ ﺑﺨﺸﻬﺎی ﻮﻧﺎﻮن ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﻪ ﺪﺮ ﻮﻧﺪ ﻣ دﻫﺪ . اﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻤﻮن ﺗﺮی در ﺗﺮﺶ ﻣﺪﺮﺖ ﺑﻮده و ﻫﻤﺰﻣﺎن اﺑﺰار ﻨﺘﺮل و ﻧﻮآوری اﺳﺖ . ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﻨﺂوری درﺎﻓﺖ، اﻧﺘﻘﺎل، ﺑﺎرﺎﺑ، ﺮدازش، ﻧﻬﺪاری و ﻧﻤﺎﺶ اﻃﻼﻋﺎت ﻪ ﻧﺘﺠﺘﺎ ﺳﺮ ﻣﻨﺸﺎ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻣ ﺗﻮان از ارﺳﺎل ﻧﺨﺴﺘﻦ ﺎم ﺗﻠﺮاﻓ درﺳﺎل )۱۳۸۴ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﻣﻮرس)داﻧﺴﺖ (ﺷﻤﺲ، .(۱۳۸۹

 

۴۸

 

 

 

-۱-۳-۳-۲ﺗﺎرﺨﻪ ﺗﺎﻣﻞ ﻓﻨﺂوری

 

 

 

ﺷﺎﺪ زﻣﺎﻧ را ﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺮای اوﻟﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻣﺤﻂ و ﻣﻮﺟﻮدات اﻃﺮاف ﺧﻮد ازﺟﻤﻠﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎی دﺮ ارﺗﺒﺎط ﺪا ﺮد را ﺑﺘﻮان ﺳﺮ ﻣﻨﺸﺎ ﺎ ﻣﺒﺪا اﺠﺎد ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﻣﺒﺮد. ﺑﺮﺧ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻧﺰ ﺗﻮﻟﺪ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺪاﺶ اﻧﺴﺎن و اﺠﺎد ارﺗﺒﺎﻃﻬﺎی او ﻣ داﻧﻨﺪ.

 

 

 

اﻣﺎ ﺑﻄﻮر ﻠ ﺳﺮ ﻣﻨﺸﺎ اﺠﺎد ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﻣﻮرس در ﺳﺎل ۱۸۴۴ ﻣ ﺑﺎﺷﺪ ﻪ ﺑﺎ اﺧﺘﺮاع ﺗﻠﺮاف اوﻟﻦ ﺎم در اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﻖ اﻣﻮاج اﻟﺘﺮوﻧ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد . اﺧﺘﺮاع ﺗﻠﻔﻦ در ﺳﺎل ۱۸۷۶ ﻣﻼدی ﺗﻮﺳﻂ ﺮاﻫﺎم ﺑﻞ و ﺳﺎﺧﺖ اوﻟﻦ ﻻﻣ ﺧﻠﻌﺴﻪ ﻋﻨﺼﺮی درﺳﺎل ۱۹۰۶ ﺗﻮﺳﻂ ﻟ دی ﻓﺎرﻣﺖ ﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺸﻒ اﻣﻮاج رادﻮ ﺑﻮد، ﻧﺰ ﺎﻣﻬﺎ در ﺷﻞ ﺮی IT ﺑﻮدﻧﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺪاﺶ ﺎﻣﻮﺗﺮ ﺳﺮﻋﺖ رﺷﺪIT ﻨﺪان

 

ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و ﺑﺮرﺳ آﻣﺎرﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺰان ﻓﺮاﺮی وﺳﺎﻞ ارﺗﺒﺎﻃ ﻣﻮﺪ اﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ (رﺿﺎ ،.(۱۳۸۰

 

 

 

ﻃ دوره اول رﺷﺪ ﺎﻣﻮﺗﺮﻫﺎ در اواﺳﻂ دﻫﻪ ۱۹۵۰ ﺟﺮﺎﻧ از ﺳﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗ ﺑﻪ ﺣﺮﺖ درآﻣﺪ ﻪ ﺟﻤﺰﺶ در ﻣﺪل ﻋﻠﻤ ﺧﻮد از اﻦ دوره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوره اول ﺗﺎﻣﻞ ﺳﺴﺘﻤﻬﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗ ﻣﺪﺮﺖ ﻧﺎﻣﺒﺮده اﺳﺖ . ﻪ اﻦ دوره ﺗﺎ ﺑﺴﺖ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻌﻨ اواﺳﻂ دﻫﻪ ۱۹۷۰ ﻣﻼدی ﻧﺰ اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻃ دوره اول ﻋﻠﻢ ﺎﻣﻮﺗﺮی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺴﺘﺮ و زﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت ﺟﺪﺪی روﺑﺮو ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ. در اﻦ دوره ﺎﻣﻮﺗﺮﻫﺎی ﺑﺰرگ ﻪ در ﻣﺮاﺰ داده ﺮدازی ﺷﺮﺘﻬﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮی در اﻓﺰاﺶ ﺑﺎزدﻫ اﻔﺎ ﻣ ﻨﻨﺪ .

 

 

 

ﺲ از او اﺳﻂ دﻫﻪ ۱۹۷۰ ﻣﻼدی دوره دوم ﺗﺎﻣﻞ IT ﺷﺮوع ﺷﺪ ﻪ ﺗﺎ اواﺳﻂ دﻫﻪ ۸۰ ﻧﺰ ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﺪ. اﻦ درﺳﺖ ﻫﻤﺎن زﻣﺎﻧ ﺑﻮدﻪ ﺎﻣﻮﺗﺮﻫﺎ روی ﻣﺰ ﻣﺪﺮان ﻗﺮار ﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ اﻓﺰاﺶ اﺛﺮ ﺑﺨﺸ ﺑﺎرﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .

 

در دوره دو ﻣﺘﺤﻮل ITﺑﻮدﻪ اﻧﻘﻼب ﺎﻣﻮﺗﺮﻫﺎی ﺷﺨﺼ (PC) ﺑﻪ وﻗﻮع ﻮﺳﺖ و درﺳﺖ در ﺳﻮﻣﻦ ﺳﺎل از دوره دوم ﺑﻮد ﻪ ﻃ ﺮوژه آرﺎﻧﺘﻪ ﺮوژه ﻧﻈﺎﻣ ﺑﻮد ﺎﻣﻮﺗﺮﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣ ﺸﻮرﻫﺎی اﻣﺮﺎ، اﻧﻠﺲ و ﻧﺮوژ ﺑﺎ

 

۴۹

 

 

 

ﻫﺪف اﺠﺎد ﻋﺪم ﺗﻤﺮﺰ در اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺴﺎس ﻧﻈﺎﻣ ﻧﺎﺗﻮ، ﺑﻪ ﺪﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺎ ﺷﺮوع دوره ﺳﻮم ﺗﺤﻮﻻت

 

 

 

 

 

ITﻪ از اواﺳﻂ دﻫﻪ ۱۹۸۰ ﻣﻼدی آﻏﺎز ﺷﺪ ﺑﺎ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺎﻣﻮﺗﺮی ﺷﺨﺼ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﻦ ﺗﻤﺎﻣ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﺴﺘﺮش ﺎﻓﺖ. در اﻦ دوره ﺎﻣﻮﺗﺮ ﻣﺨﺘﺺ ﻣﺰ ﻣﺪﺮان ﻧﺒﻮد و ﻫﺮ ﺲ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻢ و ﻣﻬﺎرت اﺑﺘﺪا درﻣﻮردﺎﻣﻮﺗﺮﻣ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻦ ﺗﺤﻔﻪ ﻗﺮن را ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺮد (ﺷﻤﺲ، .(۱۳۸۹

 

 

 

-۲-۳-۳-۲ﺎرﺑﺮدﻫﺎی اﺻﻠ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت

 

 

 

 

 

 

 

 

ﺑﺮ اﺳﺎس اﻦ ﻧﻈﺮﻪ ﺑﻨﺎن ﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮ ﺗﺼﻤﻢ ﺮی در ﻣﻮﻗﻌﺖ ﻫﺎی ﻧﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﻄﺮ در ﺎرﻮب ﻗﺪ و ﺑﻨﺪﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘ اﺳﺖ .

 

 

 

ﻣﺪﺮان ﺑﺮای اﺧﺬ ﺗﺼﻤﻤﺎت ﻣﺘ ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ،ﺮوه زﺎدی از ﻣﺪﺮان ﻣﺎﻧ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﻣ ﺮدازﻧﺪ و ﺗﺼﻤﻢ ﻫﺎی ﻣﺪﺮان ارﺷﺪ را ﺑﻪ ﺮاﻨﺎن ﺳﻄﻮح ﺎﻦ ﻣ رﺳﺎﻧﻨﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس اﻦ ﻧﻈﺮﻪ IT ﺑﺎ ﺎﻫﺶ ﻫﺰﻨﻪ ﺮدآوری و ﺗﻮزﻊ ﺴﺘﺮه اﻃﻼﻋﺎت ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺧﺸ ﺳﺎزﻣﺎن را دﺮﻮن ﺳﺎزد. اﻦ ﺳﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻣ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺪﺮان ارﺷﺪ را ﺑ واﺳﻄﻪ ﺑﻪ ﺮوه ﻫﺎی ﻋﻤﻠﺎﺗ ﻮﻧﺪ داده و ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺬف ﺳﻄﻮح ﻣﺎﻧ ﺷﻮد .

 

 

 

ﺑﺪون ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻤﻮن ﻫﺮﻣ اﺳﺖ ﻪ ﻫﻤﻪ ﺗﺼﻤﻢ ﺮی ﻫﺎ در ﺑﺎﻻی آن ﺻﻮرت ﻣ ﺮد. ﺑﺎ وارد ﺷﺪن راﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺮد آوری اﻃﻼﻋﺎت آﺳﺎﻧﺘﺮ ﺷﺪه و ﻧﺎز ﺑﻪ ﺎرﻨﺎن ﻓﺮودﺳﺖ ﻤﺘﺮ ﻣ ﺑﺎﺷﺪ. در اﻦ ﺻﻮرت ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺼﻮرت ﺣﺮﻓﺘ واروﻧﻪ درآﻣﺪه و ﺑﺎ ﺬﺷﺖ زﻣﺎن و ﺴﺘﺮش ITﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﻞ ﻟﻮزی ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣ ﺮد و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻮﻧﻪ ای ﻮﺳﺘﻪ از ﻫﺮ ﺳﻮ ﺮدآوری و ﺗﻮزﻊ ﻣ ﺷﺪ (ﻣﺎﻟﻮن،.(۲۰۰۷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺲ از ﻧﻬﺎدﻨﻪ ﺷﺪنIT ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺲ از ﺑﺎرﺮی IT ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻗﺒﻞ از ﺑﺎرﺮیIT

 

 

 

 

 

ﺷﻞ ۱۰-۲ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻗﺒﻞ از و ﺑﻌﺪ از ﺑﺎرﺮی ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۶۸

 

 

 

-۳-۴-۳-۲ﻧﻈﺮﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘ، ﺎﺪاری ﺷﻮه ﻫﺎ

 

 

 

اﻦ ﻧﻈﺮﻪ ﺑﺮ ﺗﻮاﻧﺎ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ در ﻣﻬﺎر IT ﺗﺎﺪ دارد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻦ اﻦ ﺳﺎزﻣﺎن آن دﺳﺘﻪ از داﻧﺶ را ﻣ ﺬﺮد ﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﻗﺪرت زﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎ، ﺑﺨﺶ ﻫﺎ و ﻣﺪﺮان ﺑﺎﺷﺪ. در واﻗﻊ ﺰﻨﺶ ﺑﺮﻗﺮاری ﻗﺪرت ﻣﺘﻤﺮﺰ ﺎ ﻏﺮﻣﺘﻤﺮﺰ در دﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ .

 

-۴-۴-۳-۲ﻧﻈﺮﻪ ﻓﺮاﺻﻨﻌﺘ ﺳﺎﺧﺘﺎر داﻧﺸﺮا

 

 

 

ﻃﺒﻖ اﻦ ﻧﻈﺮﻪ ﺬار ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﺮاﺻﻨﻌﺘ ﺑﺎ ﺧﻮد دﺮﻮﻧ ﻫﺎی ﺑﻨﺎدﻦ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ وﺟﻮدآورده اﺳﺖ . اﺧﺘﺎر ﺑﺠﺎی ﺗﻪ ﺑﺮ ﺳﻤﺖ (ﻣﻘﺎم) ﺳﺎزﻣﺎﻧ، ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی داﻧﺶ و ﻣﻞ ﺑﻪ ﺸﺮﻓﺖ اﺳﺘﻮار ﻣ ﺮدد. ﺷﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﻄﺢ ﺗﺮ ﻣ ﺷﻮد. زﺮا ﺎرﻨﺎن ﻓﺮﻫﺨﺘﻪ ﺑﺸﺘﺮ ﻣﺨﺘﺎرﻧﺪ و در اﻦ ﺻﻮرت ﺗﺼﻤﻢ ﺮی ﻏﺮ ﻣﺘﻤﺮﺰ ﻣ ﺮدد زﺮا اﻦ ﺎر در ﺳﺎﻪ اﻓﺰاﺶ اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﺪﻧ اﺳﺖ .

 

 

 

-۵-۴-۳-۲ﻧﻈﺮﻪ ﻓﺮﻫﻨ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﺮﺿﻬﺎی ﺑﻨﺎدﻦ

 

 

 

ﺎره ای از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ وه ﻣﺮدم ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻌﻨﻘﺪﻧﺪ ﻪ، ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎتاﻟﺰاﻣﺎًﺑﺎﺪ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻤﺨﻮاﻧ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺬﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد . ﻃﺒﻖ اﻦ ﻧﻈﺮﻪ IT ﻣ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻬﺪﺪ ﺎ ﺸﺘﺒﺎﻧ از ﻓﺮﻫﻨ ﺳﺎزی ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد .

 

-۶-۴-۳-۲ﻧﻈﺮﻪ ﺳﺎﺳ، ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺒﻌ ﺳﺎﺳ

 

 

 

ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ زﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎ وﺮوه ﻫﺎی ﻓﺮﻋ ﻫﻤﻮن ﺑﺎزارﺎﺑ، ﺣﺴﺎﺑﺪاری و ﺗﻮﻟﺪ ﺗﻘﺴﻢ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ؛ اﻦ ﺮوه ﻫﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎی ﺟﺪاﺎﻧﻪ ای دارﻧﺪ ﻪ ﺑﺸﺘﺮا وﻗﺎت ﺑﺎ ﻫﻤﺪﺮ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﻣ ﺮدازﻧﺪ. ﻧﻈﺮﻪ ﺳﺎﺳ، ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎﺗ را ﺎﻣﺪ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎ و رﻗﺎﺑﺖ ﻫﺎی ﻣﺎن ﺮوﻫ ﻣ داﻧﺪ ﻪ ﺧﻮاﻫﺎن اﺛﺮﺬاری ﺑﺮروی ﻫﺎ روش ﻫﺎ و ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪی از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻦ IT اﺳﺮ درﺮی ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧ ﻣ ﺷﻮد، زﺮا از ﻣﻬﻤﺘﺮﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻌﻨ اﻃﻼﻋﺎت را در اﺧﺘﺎر دارد (داوﻧﻮرت و ﺮﺳﻮن،.(۲۰۰۸

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۶۹

 

 

 

-۵-۳-۲ﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت درﺳﺎزﻣﺎن

 

 

 

ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎزﻣﺎن را ﻣ ﺗﻮان از روﺮدﻫﺎی ﻮﻧﺎﻮن ﺗﺤﻠﻞ ﺮد. روﺮد ﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اراﺋﻪ ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﺮای ﺗﺒﻦ ﻮﻧ ﺎرﺑﺮد اﻦ ﻓﻨﺂوری در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺷﺪه اﻧﺪ. ﺎره ای از اﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ اﺷﺎره ﻣ ﻨﻨﺪ .

 

 

 

ﺎره ای دﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻮﻧﻪ ﻫﺎی ﺎرﺑﺮدی اﻦ ﻓﻨﺂوری ﻣ ﺮدازﻧﺪ، ﺑﺪون آن ﻪاﻟﺰاﻣﺎًدر ﺗﻌﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺮای اﻧﺒﺎﺷﻨﺪ. در اﻨﺠﺎ ﻣﺪل ﺷﺶ ﻣﺮﺣﻠﻪ ای ﻧﻮﻻﻧﻮ ﻣﺪل ﺷﺶ ﻣﺮﺣﻠﻪ ای ﺎل زر و ﺳﺎﺗﺮﻟﻨﺪ از ﺎره اول اراﺋﻪ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ اﻦ ﺷﺶ ﺎم در واﻗﻊ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ ای ﺧﻮد وی و ﺒﺴﻮن اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ﻪ در ﺳﺎل ۱۹۷۴ ﻣﻼدی ﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪ . اﻦ ﺷﺶ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﺒﺐ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪاز : آﻏﺎز ﺑﺎرﺮی ، اﺷﺎﻋﻪ، ﻨﺘﺮل، ﺗﺮﺐ و ﺎر ﺳﺎزی ، ﻣﺪﺮﺖ داده ﻫﺎو ﺑﻠﻮغ.

 

 

 

در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮای ﺎﻫﺶ ﻫﺰﻨﻪ ﻫﺎی ﻋﻤﻠﺎﺗ ﺑﺎرﻣ رود. در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ اﻦ ﺎرﺑﺮدﻫﺎ اﻓﺰاﺶ ﺪا ﻣ ﻨﻨﺪ. در اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﺎزﻣﺎن، ﻧﻮآوری و ﺎرﺑﺮد وﺳﻊ ﻓﻨﺂوری و اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺎ اراﺋﻪ آزادی ﻋﻤﻞ زﺎد و ﻨﺘﺮل ﻢ ﺗﺸﻮﻖ ﻣ ﻨﺪ. در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم ﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزی ﻣ ﺷﻮﻧﺪ و ارﺗﻘﺎء ﻣ ﺎﺑﻨﺪ. در اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺂوری ﺎﺎه ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎت ﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد از ﻧﻮ ﺑﺎ ﺪﺮ ﻫﻤﺎﻫﻨ ﻣ ﺷﻮﻧﺪ. در اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻨﺘﺮل ﺑﺮﺎرﺑﺮان اﻓﺰاﺶ ﻣ ﺎﺑﺪ. ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻨﺠﻢ ﺑﻪ ﺗﺮﺐ و ﺎر ﺳﺎزی ﺎرﺑﺮدﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﺻﻮرت ﻣ ﺮد ﻪ ﺟﺮﺎن ﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎت را در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻨﻌﺲ ﻣ ﺳﺎزد.

 

 

 

ﺎﻟﺰر و ﺳﺎﺗﺮﻟﻨﺪ ﻣﺪل ﺷﺶ ﻣﺮﺣﻠﻪ ای را ﺑﺮای ﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ اراﺋﻪ ﺮده اﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﺮﺐ ﻣﺪل ﺑﻪ ﻣﺪل (ﻫﻔﺘﺎس) ﻧﺰ ﺑﻪ ﺗﺒﻦ ﻓﻌﺎﻟﺘﻬﺎ ﺮداﺧﺘﻨﺪ ﻪ ﺑﺎﺪ ﺑﺮای ﺬار از ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎﻻ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﻨﺪ. ﻣﺪل ﻫﻔﺘﺎی ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﺮاﺗی، ﺳﺎﺧﺘﺎر، ﺳﺴﺘﻢ، ﺎرﻨﺎن، ﺳﺒ ﻫﻮﺖ، ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ و اﻫﺪاف و اﻻ (ﻓﺮاﺮ) اﺳﺖ . ﺑﻪ اﻦ ﺗﺮﺐ آﻧﺎن ﺎﻣ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻣﺪل ﻫﺎی ﺸﻦ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ ﻪ ﺧﻼﺻﻪ اﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

 

 

 

۷۰

 

 

 

ﻣﺮﺣﻠﻪ اول: ﺑﺪون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺸﻦ

 

 

 

 

 

اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ روﺮد ﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه و ﻣﻮردی ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﻧﺸﺎن ﻣ دﻫﺪ ﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﻣﻌﻤﻮﻻًدر آﻏﺎز ﺎرﺑﺮد اﻦ ﻓﻨﺂوری دارﻧﺪ. ﺗﻤﺎﻣ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را از ﻣﺮﺣﻠﻪ آﻏﺎز ﻣ ﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﻫﻤ در آن ﺑﺎﻗ ﻧﻤ ﻣﺎﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪی ﺬر ﻣ ﻨﻨﺪ. اﺳﺘﺮاﺗی اﺻﻠ و ﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ در اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻓﺮاﻫﻢ آوری ﺳﺨﺖ اﻓﺰار، ﻧﺮم اﻓﺰار و ﻣﺘﺨﺼﺺ ان ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ. ﺗﻤﺮﺰ ﺳﺎزﻣﺎن در اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی ﻣﺎﻟ اﺳﺖ .

 

 

 

ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم : ﺷﺎﻟﻮده ﺬاری

 

 

 

 

 

در اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻘﺪس ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت، ﺷﺮوع ﺣﺎﻤﺖ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣ ﻨﺪ. ﻣﺘﺨﺼﺺ ان ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻼش ﻣ ﻨﻨﺪ. ﻧﺎزﻫﺎی ﺎرﺑﺮان را درک ﻧﻤﺎﻨﺪ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺎﺳﺦ ﻮﻨﺪ. در اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی ﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﺮ ﺣﻮزه ﻫﺎی ﺴﺐ وﺎر ﻣﺘﻤﺮﺰ ﻣ ﺷﻮد. ﻓﻌﺎﻟﺘﻬﺎی ﺳﺎزﻣﺎن در اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﺰی ﻣﻮﺛﺮی ﺮوی ﻧﻤ ﻨﻨﺪ .

 

 

 

ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم : اﺳﺘﺒﺪاد ﻣﺘﻤﺮﺰ

 

 

 

 

 

ﺗﻼش در اﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮ اﺻﻼح ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل ﻫﺎی ﻧﺎﺷ از ﻣﺎﻫﺖ ﻣﻮردی و ﺑﺪون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻣﺮﺣﻠﻪ اول و ﻫﺠﻮم ﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺴﺘﻢ در ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم اﺳﺖ. ﺑﺮﺧ از ﻣﺪﺮان ﻧﺎز ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﺰی ﺟﺎﻣﻊ را ﺗﺸﺨﺺ ﻣ دﻫﻨﺪ. اﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﺰی در واﺣﺪ ﻣﺘﻤﺮﺰ و از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺎﻦ اﻧﺠﺎم ﻣ ﺷﻮد. اﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ آﻨﺪه ﻓﻨﺂوری اﻃﻼﻋﺎت را ﺗﻌﻦ ﺧﻮاﻫﺪﺮد و ﻓﻌﺎﻟﺘﻬﺎی آﺗ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ارزﺎﺑ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ .